Jean-Jacques Rousseau
Rousseau'nun okuduğum ilk kitabı olan "Toplum Sözleşmesi " incelemesiyle geldim bu sefer arkadaşlar. Tabii bu kitaba olan merakım ve okumak isteyişim aslında biraz toplum biraz siyaset biraz sosyolojik tespitlerle birlikte bölümüm olan ekonomiyle ilgili bir bütünsel perspektif anlamında korelasyon ilişkisi kapsamında bir bakış açısı çıkarımını yapmaktı. İkinci nedende Mustafa Kemal Atatürk'ün başucu kitaplarından olan bu eserin içeriğinin hangi temel bilgilere dayanarak oluşturulduğu, günümüz toplumunun cumhuriyet yıllarında temeli atılırken tanıdık benzer bilgilerin varlığı ile ne kadar ilintili şekilde örüldüğü, Atatürk'ün yazarın hangi düşüncelerinin benzer yapılarının bugün ve o yıllarda görebilirim diye başladım. Biliyorsunuz ki Rousseau Atatürk'ün etkilendiği yabancı fikir adamlarından (filozof) bir tanesi.
Rousseau her ne kadar filozof olsa da aslında bu eserinde bu yoğun ve ağır anlatımıyla karşı karşıya kalmadım. İlk etapta acaba okurken çok yorar mı, zamanımı çok fazla alır mı şeklinde soru işaretlerim olmadı değil. Aksine hiç yormadan karşısındaki insanı düşünceler dünyasına çekerek sorgulatarak yeni düşüncelere açık bir alan bırakıyor. Bu alanlarda şahsen okurken her seferinde önce cumhuriyet yılları devlet-halk ilişkisini ve toplumsal yaşamdaki eşitlik şartlarıyla birlikte yine günümüz Türkiye'sinde yaşamsal devlet-toplum minvalindeki ilişkileri çokça karşılaştırdım. Bu eserde Rousseau aslında ilk zamanlardan beri süregelen insanlar arası eşitliklerinin ideal modern bir toplum düzeninin nasıl olması gerektiği konusunda çokça bilgileri içeriyor. Tam da bu noktada işte okur ister istemez hali hazırdaki yaşadığı toplumda insanlar arası eşitlik minvalinde bir sorgulamaya gidiyor. Kısaca yine bu eserde Rousseau; aileleri ve devletleri olgusal olarak karşılaştırmış, daha sonra ise halk ve güç arasındaki ilişkilerin temeline inerek incelemiş, modern toplumlardaki köleliklerle ilk zamanlardaki köleliklerin nasıl başladığına kadar bunlarla ilgili bilgilere yer vermiş eserinde. Bundan ayrı olarak birçok yönetim hükümet sistemleri yargısal anlamdaki ilişkilerinden tutunda yönetim sistemlerindeki olguları eksisiyle ve artısıyla ele alarak en doğru sistemin olması gerekenin, doğrudan doğruya yalın bir dille aktarıyor.
Bu eser için aslında çok fazla yorum yapılabilir. Fakat çok uzun tutmamak adına özetle şunları söyleyebilirim; toplumda yaşanabilecek tüm olguların, ideal bir devlet-halk sisteminin nasıl olması gerektiğinin çözümünün sadece toplumla çözülebileceğinin ideolojisini vurguluyor.
Tabii yukarıda bahsettiğim gibi birde bizi daha çok ilgilendiren kısmı ise Mustafa Kemal Atatürk'ün mutlaka okunmasını tavsiye ettiği, kendisinin de başucu kitabı olan bu eserin Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktası olan ve 22 gün ve gece süren Sakarya Meydan Muharebesi kazanıldıktan sonra Atatürk bu kitabı okuyarak savaş günlerinde bir ulusun, toplumun nasıl oluşturulacağına dair çokça kafa yorduğu bilinmektedir. Bununla ilgili olarak Atatürk'ün TBMM'de 1 Aralık 1921 tarihinde yaptığı en uzun konuşmasını da araştırabilirsiniz ;)
Eser bitince şunu dedim; İyi ki belli bir bölümü dahi basılmış bile olsa bu kitabı okudum. Bu bilgileri öğrenmek bunlar üzerinde kafa yormak ve dahası o yıllarda Atatürk'ünde yeni bir yurdun inşasında bu eserden etkilenerek bu Cumhuriyet'i kurarak biz gençlere emanet etmesi açısından hiç olmazsa üzerimize düşeni her daim vazife görerek vicdanen kendimi daha iyi hissetmeme sebep oldu.
Toplum SözleşmesiJean-Jacques Rousseau · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201913,9bin okunma
·
88 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.
