Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ilk kitabı Ortadirek için Yaşar Kemal’in, bir söyleşisinde “İnce Memed bir tarafa, Ortadirek esas yazmak istediğim romandı” dediğini biliyor muydunuz? Ve İnce Memed daha henüz kitaplaşmadan önce yazar, Dağın Öte Yüzü’nün ilk taslağını ortaya çıkarmıştır. İkinci İnce Memed cildini çıkarmadan çok önce peş peşe yayımlanan kitaplarıyla üçlemeyi tamamlamıştır. Belki bu, biraz da İnce Memed serisinin tamamlanmasının neden o kadar uzun sürdüğüne dair bir açıklama olabilir, bilemiyorum. Demem o ki, İnce Memed 1’de, içinde bulunduğu şartları düzeltmek için yola çıkan kahramanın aydınlık ve umutlu dünyası, toplumcu gerçekçi bir bakış açısıyla daha Ortadirek’ten itibaren karanlıklara boğulur. Destandan çıkar, acı gerçeklerle karşılanırız. 1948-1955 arası ne olmuştur da Yaşar Kemal’in anlatısı böyle bir değişimden geçmiştir, bilinmez ama Ortadirek’te dağın diğer yüzünde zorlu şartlarda hayatta kalma mücadelesi veren, pamuk hasatına yetişmeye çalışan ve bu sayede Çukurova’nın ayrıcalıklı zümresini zenginliğe kavuşturan bozkır köylülerinin psikolojisi en az doğa şartları kadar çetindir. Meryemce, oğlu Uzun Ali, gelini Elif ve torunları uzun bir yolculuğa çıkarlar; bozkırdan, Toroslar’ı aşarak Çukurova’nın bereketli topraklarına doğru. Köylünün geri kalanından ayrışan kaderlerine Koca Halil etki eder. Yolculukları onun yüzünden daha da zorlaşır ve sadece doğayla mücadele değil insanın toplumsal rollerinin de etkisiyle en yakınına bağladığı umutların boşa düşmesi yüzünden başlayan, kendi içine uzanan mücadeleyle de baş eder Uzun Ali ve Meryemce. Sevgi ve nefret birbirine kardeş duygulardır derler. İşte bunu test ediyor adeta büyük usta, karakterlerinin psikolojik analizinde. Ayrıca ekonomik zorluğun yarattığı psikolojik baskı da cabası. Ve tabii ki diğer yanda da Muhtar ve köylüler arasındaki dinamiklere tanıklık ediyoruz. Köylünün uğradığı haksızlığa tam karşı koyacakken nasıl manipüle edildiği, köylüden yükselen itirazın kurnazca sindirildiği ve yine zalimin güçlendiği, mazlumun ezildiği bir hikâye de aynı anda akıp gidiyor. Bütün dokuları, sesleri, diliyle; tatları, renkleri, kokularıyla capcanlı bir hayatı satırlara taşıyor Yaşar Kemal. Sözlü edebiyattan aldığı kuvvetle şaha kaldırdığı edebiyatını okurken döngeleyi önüne katan rüzgârı yüzünüzde hisseder gibi oluyorsunuz. Dağın Öte Yüzü üçlemesi, çok çetin ve duygulu başladı. İkinci kitap Yer Demir Gök Bakır için sabırsızım.

OrtadirekYaşar Kemal · Yapı Kredi Yayınları · 20182,630 okunma

··

563 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.