"Karşında ziya yoksa, sağından ya solundan,
Tek bir ışık olsun buluver, kalma yolundan,
Alemde ziya olmasa halk etmelisin halk,
Ey elleri böğründe yatan şaşkın adam, kalk!"
Yazarken de yaşarken de Türk olmaktan büyük gurur duyan Mehmet Akif'e göre milletin uğradığı hezimetin 6 sebebi vardı: atalet (tembellik), hissizlik, yeis (umutsuzluktan doğan karamsarlık), yolsuzluk, cehalet ve tefrika (ikilik, ayrılıkçılık).
Bu görüşlerinin ifade bulduğu dizelere örnek olarak yukarıdaki dizeleri gösterebiliriz.: