DİPÇE : İnsanoğlunun tüm zamanlarda kendisine temsilci saydığı Prometheus’u, Hesidios ateş hırsızı; Aiskhylos ise çaldığı ateşle dünyayı uygarlaştıran bir bilge bir dahi olarak anlatır. Bu iki anlatıcının ideasına, yaşadıkları dönemin politik bakışıyla veya politik yönetimin algıyı nasıl yönlendirdiğiyle ilgili bakmak gerekir. Tregadyanın konusu malum olduğu üzere Tanrıların tanrısı Zeus'un; Olimpus'ta tanrılara pay ettiği güçlere ve düzene karşı çıkan Prometheus’u cezalandırmasıdır. Üstelik Prometheus rezene sapı içinde ateşi çalmış ve insanların kullanması için onlara vermiş ve bilgilendirmiştir. Aklın sadece kendi denetimi altında olmasını isteyen Zeus bu tehlike karşısında dehşete düşer ve korkunç bir ceza biçimiyle Prometheus'a haddini bildirmek ister. Zincirle kayalara baglattığı Prometheus'un karacigerini kartallara yedirtir. Kartal yedikçe, karaciger yeniden büyümektedir. Prometheus, bu sonsuz zorbalığı yenmenin yolunun "akılla" mümkün olduğunu bilir bu nedenle baş eğmez, direnir. Direniş biçimi de manidardır. Prometheus; uşak tanrılar “Zor” (Bia) ve “Güç” (Kratos) 'ün kendisiyle alay etmesine veya demirci tanrının ona acımasına karşılık vakur ve seviyeli bir sessizlikle karşılık verir. Bu suskunluk , öfke dolu sözlerden ve arsız söylemlerden çok daha etkindir. Böylece cezayı vereni de uygulayanı da hiçe saymaktır.(Tragedyanın benim için etkileyici bölümlerinden biridir bu bu kısım!) Konuşmaya karar verdiğinde ise Zeus'la ilgili bildiği giz, onun kurtarıcısı olacaktır. Bu tregadyayı özel kılan şey, içindeki hakim duygulardır. Bilginin ve aklın önemi muadiliyle tiranlara karşı duruşun, isyanın altı çizilir. Bu mühim başkaldırı, umutsuzluk içinde salık verilen aydınlık edimin her çağın sembolü olagelmesidir. Zeus'un zorba saltanatı karşısında “Zeus tahtından düsmedikçe benim iskencelerimin sonu yok” diyen Prometheus, insanlara özgürlüğün anahtarını verir. Zira , insanlık çağlar boyunca kölelik ve özgürlük imtihanından geçecektir. Tanrının insana, iktidarın halka, insanın insana yönlendireceği her türlü erkin karşısına...çıkabileceği bir anahtar. Özgürlükçü ruh akıl ve bilim. Prometheus'un çektiği acı tiranlara dur demenin gücünü ruhunda ve zihninde taşımakla dinecektir. Politik vurgusundan uzak bir okuma tragedyanın konusu kadar trajik bir okuma olur kanaatimce. Keyifle okuyun. Esen kalın.

Zincire Vurulmuş PrometheusAiskhylos · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20197,3bin okunma

·

1 artı 1'leme

·

682 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.