Bununla birlikte, eğer bir kusurumuz olmuş veya bir dalgın-
lık etmişsek, özür diliyoruz. Ne de olsa bazen denizde, bazen
karada durmadan seyahat etmekten, sahralar aşmaktan hafıza-
mız yaşlandı, kalbimiz paslandı. Bu yolculuklar sırasında halk-
ların yarattıkları eserleri bizzat gördük, iklimlerin özelliklerini
bizzat yaşayarak öğrendik. Sind ellerini, Zenc yurdunu, es-
Sanf’ı, [Annan] [ I, 5 ] Çin’i, Zabic’i katettik; şarktan garba ayak
sürüdük. Kimi zaman oldu Horasan diyarlarını, kimi zaman ol-
du Ermenistan, Azerbaycan, er-Ran ve Baylekan’ı adımladık. Yo-
lumuz bir Irak’a düştü, bir Şam’a..