GİZEMİN ANAHTARI
Mısır hiyerogliflerini çözme yarışı 23 yıl önce, 1799’da Napoleon Bonaparte'ın Mısır'ı fethetmesinden ve ardından Nil deltasındaki bazı eski kalelerin genişletilmesini emretmesinden bir yıl sonra başlamıştı. 19 Haziran sabahı Fransız askerleri, Rosetta kentine birkaç kilometre uzaklıktaki Raşid Kalesi'nde eski bir duvarı yıkmaya başladılar. Yıkım sırasında yaklaşık bir metre yüksekliğinde ve bir tarafı yazıtlarla kaplı siyah bir taş blok ortaya çıktı. Fransızlar, hiyeroglifleri görmeye alışkındı ama bu taş farklıydı. Üzerinde her biri farklı bir yazıyla oyulmuş üç yazıt bulunuyordu.
Napoleon'un bilim insanları taş bloğu daha detaylı incelediklerinde, en alttaki metnin Eski Yunanca, en üsttekinin Mısır hiyeroglifleri ve üçüncüsünün de o zamanlar bilinmeyen ve daha sonra "Demotik" olarak adlandırılan, esiri dönemde günlük amaçlar için kullanılan basitleştirilmiş bir yazıyla yazılmış olduğunu gördüler.
Yunanca metni okumak çok kolaydı. Yazıtta, taşın MÖ 196 yılında Antik Mısır kenti Memphis'in rahipleri tarafından, MÖ 304'ten MÖ 30'a kadar Mısır'ı yöneten Yunan Makedon hükümdarlarından biri olan V. Ptolemy onuruna verilen bir ferman olduğu yazıyordu. Bilim insanları diğer iki metni okuyamadılar ama üç yazıtın da ay m mesajı verdiğine ikna oldular. Başka bir deyişle, artık ellerinde hiyeroglif kodunun kırılmasını sağlayacak bir anahtar vardı.
28 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.