Mor Salkımlı EvHalide Adıvar, (1884, İstanbul - 9 Ocak 1964, İstanbul), Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da bilinir. Halide Edib, 1919 yılında İstanbul halkını ülkenin işgaline karşı harekete geçirmek için yaptığı konuşmaları ile zihinlerde yer etmiş hatiptir.
Yazarın hayatını böyle birkaç satıra sığdırmak mümkün değil tabii, okuduğum eser yazarın otobiyografisi olması sebebiyle yazarın yaşamış olduğu döneme ve çok yönlü kişiliğine vurgu yapmak istediğimden incelememe bu şekilde başlamak istedim.
Kitap yazarın çocukluk dönemi ile başlamaktadır. Saraylar,özel hocalar, dadılar, konaklar ekseninde geçen sanki binlerce yıllık bir dönem kadar bize uzakmış gibi gelen farklı adetlerle çok renkli, bol hareketli bir ortamda geçen çocukluk dönemi. Çocukların sosyal hayattaki yerine,kız çocukların ağaçlara tırmanıp oyun oynadıkları çağda görücüye çıkarılmasına ve daha nice olaylara şahitlik ediyoruz bu kısımda.
Yazarın yaşadığı dönem II.Abdülhamid dönemine tekabül etmektedir. Dolayısıyla sadece bir otobiyografi okumakla kalmayıp bir döneme tanıklık etme şansını da elde ediyorsunuz.
Tarih derslerinde kuru bir başlık altında öğrendiğimiz Meşrutiyet'in ilanı, 31 Mart vakası gibi önemli olayların sosyal hayata yansımasını birinci ağızdan dinlemekte oldukça heyecan verici. Yazarımız eserini yazmış olduğu dönemin etkisi sebebiyle ekseriyetle eski kelimeleri kullanmış, bir nostalji tutkunu olan şahsımı bu durum ziyadesiyle bahtiyar etmiştir.:)
Yazarımızın yetiştiği ortamın nimetleri gerçekten de özenilesi. Örneğin piyano öğrenmesi gerekiyorsa en meşhur İtalyan hocalardan, Rumcayı Rum dadılardan, İngilizceyi Amerikan kolejinde rahibelerden ve daha nice eğitimlere menbaından erişim imkanına sahip . İnsan böyle bir ortamda neye istidatı varsa o inkişaf eder herhalde diye düşünmeden de edemedim.
Bir diğer ilgimi çeken husus poligami yani çoklu evliliğin kadınlar üstündeki etkisini ele aldığı kısım. Bu durumun normalliği fakat aynı zamanda zorlukları da ilgi çekici bir şekilde işlenmiş eserde. Ayrıca konaktaki kalabalık, sürekli bir insan sirkülasyonunun olması da gittikçe bireyselleşen bir toplumun ferdi olarak bana yer yer cazip yer yer de boğucu gelmedi değil.
Bu eserle sadece geçmişte kendi coğrafyanıza değil, dönemin İngilteresine, Mısır’ına, Suriye’sine ve daha birçok farklı yerlere de yolculuk yapabilirsiniz. İstanbuldaki çoklu kültür mozağini, farklılıkların ayrı bir renk oluşunu ve uyumunu yakından görebilir, ve tüm bunların yanında Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Talat Paşa ve nice önemli şahısların tarihe yön vermedeki etkilerine yakından tanıklık edebilirsiniz.
Halide Edip Adıvar'ın dizinin dibinde oturmuş, o dönemi dinlemiş kadar etkilendim ve keyif aldım. Okunacaklar listesinde bu esere de yer vermenizi tavsiye ederim. Esen kalın.;)
