Gönderi

Oğuzlar ve onları takip ettiğini beyan ettiklerim, konuşmaları ilk usule daya­nacak biçimde, kuralı gözetirler; ancak ikinci biçim söz konusu olduğunda Oğuzlar ve diğerleri, Çigil Türkleri ve geriye kalanlarla bazen uzlaşır, dolayısıyla ayrım ortadan kalkar. Buna karşın Oğuzlar “gelin ile güveyin akrabalar arasında söz geti­ rip götüren aracı”ya yorıgçı der, yorfdaçı demez. Ve “çiftçi”ye tarıgçı der, tandaçı demez. Bu bütün lehçeler için doğru kullanımdır. Bu betimleyici adları buyrum kipi biçimini esas alarak oluşturduklan ve buyrum kipi biçimi de ünlü-almayan bir yazaçla bittiği için yalnızca edene ilişkin iki im olan cim ve ye’yi [-çı, -çi] ek­ leyip baruçı: varıcı, turuçı: kalkıcı gibi bir kullanıma gidemezler, çünkü bu durum­ da re ünlü-almış olur ve yapı buyrum kipi biçiminden uzaklaşır. Dolayısıyla kaflı ya da işba”lı sözcüklere gayn, zıttı sözcüklere kef ekleyerek buyrum kipi biçimini ünlü-almamış bir son yazaçla korumuş olurlar. Demek ki söz konusu lehçelerdeki bu türden sıfatların buyrum kipi biçimine dayandığı aşikârdır. Ay­ rıca bu sıfatlara aynı anlama gelecek biçimde başka yazaçlar eklemektense, gayn ve kef eklenmesi daha münasiptir, çünkü bunlar eylemlikte de görülür - anıg turugı neteg: onun ayakta duruşu nasıl; töz keligi börkçige: kelin gelişi şapkacıya.
·
59 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.