"Dünyadaki her şey bir mucizeyken insan nasıl hayret etmeden durabilirdi?" Râviyân-ı ahbar ve nâkilan-ı âsâr rivayet ve hidayet ederler ki Yafes Çelebi adında demirci çırağı yaptıkları ile dikkatleri üzerine çeker ve gediğini alıp dükkanını açar. Fakat yaptığı yepyeni bir kılınç ile diğer demircilerin öfkesine yenilen Yafes Çelebi'nin dükkanı kapatılır. İşte Yafes Çelebi'nin Hiyel yani mekanik bilimindeki macerası başlamış olur. Yafes Çelebi, onun çırağı Kara Calud, ondan sonraki hiyelci olarak da Üzeyir Bey'in Hiyel sanatındaki ilerlemelerini tasavvurlarını, tahayyüllerini, iktidar hırslarını rivayet ve hikayet şeklinde zevkle okuyoruz. Devri daimi sağlayan bir makineyi icat etmeye çalışan ve aynı zamanda top, tüfek, tank, tahtelbahir makinelerini icat etmeye çalışan Yafes Çelebi bunları sadrazam ve padişaha arz etmek için nice çileler çeker ve bürokrasiye takılır. Uzun İhsan Efendi'nin bu defa Hiyel Nazırı olduğunu görüyoruz ve o da Yafes Çelebi'nin takıldığı engellerden biri oluyor. İhsan Oktay Anar hiyel ve hiyle ile iktidarı, doğanın kuvvetlerini ele geçirmenin yollarını arayan bu ustaların hayatını çeşitli isimlerin dilinden aktarıyor bize. Bu isimleri öyle güzel seçiyor ki okurken gülmekten kendimi alamadım. Özelikle Kara Calud'un hikayesinde iktidarı ele alma, tüm dünyaya hükmedecek silahı üretme ve zürriyetinden gelen çocuklar ile de kendi fikrini yayma düşüncesine takılı kalan bu Calud'un iktidar taşını eline geçirene kadar devam etmesini hikayet ederken bazı müstehcen sözler de zikrediliyor. Bu cümleler, sözcükler olayı anlatmak için belki zorunlu sözcükler olabilir Arapça karşılıkları seçildiği için çok rahatsız da etmeyebiliyor ama yine de konunun tehlikeli boyutları var gibi geldi bana. Kitapta muhteşem hikayeciliğin yanında harika çizimler de var. Tahayyül edilen bu makineler düşahi ve palanketesi, kallab, tahtelbahir, devri daim makinesi, yılan makinesi gibi muhteşem teknik çizimler ile anlatılıyor. Bu makinelerin çalışma sistemini anlamak için üzerlerinde biraz düşünmek akıl yormak gerekiyor. Hiyel ve hiyle sanatına merak saran bu konuda zevkli bir hikayet ve rivayet okumak isteyenlere tavsiye ederim.

Kitab-ül Hiyelİhsan Oktay Anar · İletişim Yayıncılık · 20204,513 okunma

·

213 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ahmet Gökburu