Bazı kitapları gördüğümde, hakkında bilgim olmasa bile kanım kaynar bir anda. "İmparatora Veda"yı gördüğümde de böyle hissettim. Yanılmamışım. Hiç düşündünüz mü eğer 1. Dünya Savaşını Osmanlı ve Almanya cephesi kazansaydı ne olurdu? Philip K. Dick'in Yüksek Şatodaki Adam kitabından sonra bunu düşünmüştüm. Peki ya yine kaybetseydik ama bu kadar ezilmeseydik. Biraz toprak kaybederdik kuşkusuz. Ama yedi düvelin ellerini ovuştura ovuştura, ağızlarının suyu aka aka göz diktikleri, petrol çıkan coğrafyalar bizde kalsaydı? Siz bunu düşüne durun ben ufaktan özete geçeyim. 1876'da tahta çıkan V. Murad'la başlayan Muradlar döneminde, IX. Murad'ın doğumuyla başlıyor roman. Hâlâ kafes sistemi devam eden imparatorlukta, bazı uygulamalar aynı eski sistemde devam etse de, dışarda hızla gelişen, değişen dünyaya uyum sağlamak amacıyla yenilikler yapar VIII. Murad. Bu yenilikler oğlu IX. Murad zamanında devam eder. Programlar, filmler devlet kontrolü altında olsa da parası yeten kendine bir televizyon alabilmektedir. Basın yayın sıkı bir sansürden geçse de insanlar gazete okuyabilirler. Hatta otomobil bile edinebilirler. Geçim kaynağı petrol olan ülkede herkes aynı refahı yaşayamasa da, idam veya sürgünde herkes eşittir. Başlarında sallanan Demoklesin kılıcı herkesin başına inebilir bir gün. Hatta devletlu sultanımızın bile. Bu paralel evrende (sanırım bu tabire yazarımızın itirazı olmayacaktır) dünyanın gidişatını etkileyen olaylar aynıyla devam eder. Aya gidilir, Sovyetler yıkılır, ikiz kuleler yerle bir olur. Bütün bunlar kelebek etkisi gibi Murad'larca hissedilir, önlemler alınır. Bir zamanların ikna odalarının bin beteri kamplar açılır. Halk seve seve olmasa da başka türlü yönetime razı edilir. Bu arada garip tebanın hiç mi etkisi olmaz devlete derseniz, olur elbet. Biri çıkar bir eser yazar, koca imparator işi gücü bırakır bununla uğraşır mesela. İmparatorluğun kendi yaşadığı çağa göre kullandığı dillerin değişmesi çok güzel bir ayrıntıydı. Osmanlıca dili başta kullanılmamış olsaydı bu kadar inandırıcı olmazdı roman. Öğretmen karakterinin okura yansıttığı fikir de çok güzeldi. Sanırım Rilke'yi biraz daha okumalıyım dedim, dizelerine rastladıkça. Nazım Hikmet, Füruğ Ferruhzad gibi isimler çıkıyor karşınıza. Mesela ben en çok sevdiğim şiirlerden biri, Elhan-ı Şita'yı görünce mutlu oldum. Gözüm Neyzen Tevfik'i aramadı değil. Şair Eşref, Murad'lar döneminde şu meşhur dizelerini yazmış mıdır acaba? Hani "Devri istibdatta söz söylemek memnu idi" diye başlayan. Biraz daldan dala atladım gibi oldu ama bu coşku romandan kaynaklı. Velhasılı kelam, benim için unutulmayan eserler arasına girdi Aziz Gökdemir'in bu romanı.

İmparatora VedaAziz Gökdemir · İthaki Yayınları · 202321 okunma

·

60 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgül Eren