Prens, bir klasik olarak yüz yıllardır okunduğu hâlde dikkatimi çekmemişti. Ümit Özdağ’ın bir sokak gezisinde karşılaştığı gençlere “Yazılmış en iyi siyaset kitabı nedir?” diye sorduktan sonra, “Prens” diye cevap vermesi üzerine kitabı okumaya karar verdim. 15.yy’daki hükümdarlar için bir rehber kitap olarak kaleme aldığı bu eserinde Machiavelli, bir devletin uzun ve sağlıklı bir şekilde nasıl yönetebileceğinin tüyolarını veriyor. Kitabın bugün hâlâ klasik sayılmasının önemli bir sebebinin, bu tüyoların kişinin bir hükümdar olmasa dahi kendi hayatında alıp kullanabilmesi olduğunu düşünüyorum. Prens’i, bir kere okuyup, etkilenip, bir kenara kaldırılabilecek bir kitap olarak görmüyorum. Prens, bundan sonra benim için bir baş ucu kitabıdır. Fırsat oldukça 5-10 sayfa okunarak yeni kazanımlar elde edilebilecek bir kitap. Olay olay, durum durum anlatılmış bu kitabı bir bütün olarak özetlemek mümkün değil. Genel bir kısaltma ile anlaşılması imkânsız. Bu kitabın özeti alıntılarla yapılabilir. “İnsanlar uğradıkları küçük zararların öcünü alırlar, ama büyük zararların öcünü almazlar.” “Ve her kim yeni iyiliklerin büyük kişilere eski haksızlıkları unutturduğunu sanıyorsa, kendini aldatıyor demektir.” “İşgalci, bir devleti ele geçirdiğinde, yapması gereken bütün yıkıcı şeyleri gözden geçirip hepsini bir anda yapmalıdır ki her gün yinelemek zorunda kalmasın. Ürkeklik ya da basiretsizlik nedeniyle başka türlü davranan kişi bıçağını hep elinde tutmak zorunda kalır.” “Ve her şeyden önce bir prens uyruklarıyla öyle yaşamalıdır ki, iyi ya da kötü hiçbir olay, hareket tarzını değiştirmesini gerektirmesin.” “Ve insanların doğası öyledir ki, hem yaptıkları hem gördükleri iyiliklerden ötürü yükümlülük duyarlar.” “... İyi orduların olmadığı yerde iyi yasalar olamayacağı için ve iyi orduların olduğu yerde iyi yasalar olması gerektiği için...” “Yararsız bir başka ordu da, silahlı gücüyle gelip seni savunması için güçlü bir kişiye başvurduğunda gelen yardımcı birliklerdir. Bu askerler, kendi içlerinde yararlı ve iyi olabilirler; ama onları çağıran kişi için hemen hemen her zaman zararlıdırlar; çünkü kaybettiklerinde sen de yenilirsin; kazandıklarında tutsakları olursun.” “Her zaman iyi bir insan olmak isteyen kişi, iyi olmayan onca insan arasında kesinlikle yıkıma uğrayacaktır. Dolayısıyla, konumunu korumak isteyen bir prensin iyi olmamayı öğrenmesi ve bunu duruma göre kullanması ve kullanmaması gerekir.” “Korkulmaktansa sevilmek mi daha iyidir, yoksa tersi mi? Sorunun yanıtı şudur: Kişi, her ikisini birden ister; ama bunları bağdaştırmak zor olduğu için, ikisinden birinin olmaması gerekiyorsa sevilmektense korkulmak çok daha güvenlidir. Bununla birlikte, prens insanların sevgisini kazanamasa bile, nefretten kaçınacak şekilde korku uyandırmalıdır.” “İnsanlar babalarının ölümünü mal varlıklarının kaybından daha çabuk unuturlar.” “Bir prensin hayvan doğasını iyi kullanabilmesi gerektiğine göre; hayvanlardan tilki ile aslanı seçmelidir. Tuzakları tanımak için tilki, kurtları korkutmak için de aslan olmak gerekir: Yalnızca aslanlık edenler bu işten anlamıyor demektir.” “İnsanlar o kadar safdildirler ve anın gereklerine öyle kölece boyun eğerler ki, aldatan kişi, her zaman aldatılmaya hazır birisini bulacaktır.” “Konumunu korumak için en çok gereksinim duyduğun topluluk - ister halk, ister asker, ister soylular olsun - yozlaşmış olduğunda, onları hoşnut etmek için eğilimlerine uyman gerekir, ve o zaman iyi işler düşmanın olur.” “Dalkavukluklardan kendini sakınmanın tek yolu, sana gerçeği söylemenin seni incitmeyeceğini insanların anlamasıdır; ne var ki, herkes sana gerçeği söyleyebildiğinde saygınlığını yitirirsin.” “Kesin kanım o ki, atılgan olmak temkinli olmaktan daha iyidir; çünkü talih dişidir ve ona hükmetmek isteniyorsa onu dövmek ve zorlamak gerekir.”

PrensNiccolo Machiavelli · Can Yayınları · 201914,7bin okunma

·

69 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ediz