Descartes'e göre, bilincin dışında bulunan bir obje vardır ki, onu biz tam bir güvenlikte bilebiliriz. Bu da Tanrı 'dır. Bununla da Descartes, kendi benimizin varoluşunu tanıtladıktan sonra ikinci bir adım olarak, Tanrı'nın varoluşunu tanıtlamaya geçer ve bunun için ikisi de bizdeki "Tanrı düşüncesini" çıkış noktası olarak alan iki kanıtlama (argumentatio) kullanır: 1.Eski bir tanıma göre, Tanrı "en yetkin varlık" ( ensperfectissimum) ya da "en gerçek varlık" (ens realissimum)tır. Descartes önce şöyle sorar: Böyle bir Tanrı kavramı bize nereden gelmiş olabilir? Algıladığımız nesnelerden gelmiş olamaz, çünkü bunların hiçbiri sonsuz yetkin değildir; bunların hiçbirine "en gerçek şey" diyemeyiz. Bu düşünceyi biz kendimiz de kendiliğimizden yaratmış olamayız, çünkü biz kendimiz eksik ve sınırlı bir yaratığızdır; "sonsuz ve en yetkin varlık" düşüncesini nasıl kendiliğimizden
yaratabiliriz? Bu da olamayınca, geriye ancak şu kalır: Tanrı düşüncesini, yani "sonsuz varlık" kavramını ruhumuza kendisi de sonsuz olan bir varlık, yani Tanrı yerleştirmiştir. Ama, ruhumuzda gerçekten de bulunan Tanrı kavramının nedeni Tanrı ise, bilincimizde "Tanrı düşüncesi"nin olmasından Tanrı'nın gerçek bir varlığı olduğunu da bir sonuç olarak çıkarabiliriz; öyle ise Tanrı vardır. 2. Tanrı'nın varoluşunu kanıtlamada Descartes, bir de ortaçağ felsefesinden aldığı "ontolojik tanıtı" ele alır. En olgun biçimini Anselmus'ta bulan bu. tanıtlamanın klasik formu şudur: Tanrı en gerçek, en yetkin varlıktır. Tanrı'yı bir defa varolan, bir defa da varolmayan bir şey diye düşünelim. "En gerçek, en yetkin" varolunca, gerçeklik ve yetkinlik bakımından varolmayışına göre daha fazla bir şey olur; varolmadığı düşünülürse, onun "en gerçek" ile "en yetkin" oluşundan bir şey eksilir, dolayısıyla "en gerçek, en yetkin bir varlık" olamaz; böyle düşünmek de "en gerçek varlık" kavramıyla mantık
bakımından bir çelişme olur. Ama "en gerçek varlığın varolmaması" düşüncesi mantık bakımından çelişik ise, bunun karşıtı, yani Tanrı'nın varolduğu düşüncesi mantık bakımından zorunludur; öyle ise Tanrı vardır.
·
70 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.