Spinoza, Torah'ın kökeniyle ilgili görüşlerini erken bir dönemden itibaren, muhtemelen Yahudi toplumundaki resmi ve gayrı resmi eğitimi bittikten sonra oluşturmaya başlamıştır. Pentateuch'un konumuyla ilgili o sonuçlara varması aslında Yahudi dinine dair ugradığı hayal kırıklığını açıklamaya yetiyor. Geleneksel olarak ona yazdırıldıgına inanılan tüm Tevrat kitaplarını Musa'nın yazmış olamayacagına inanan orta çağ filozofu [Abraham] lbn Ezra'nın Tevrat yorumundan Spinoza'nın haberdar olması, muhtemelen aforozundan öncesine denk gelir. Bu dönemde ayrıca, Menasseh'in dostu olan lsaac La Peyrere'nin Amsterdam'da iken basılmış Pre-Adamites [Adem'den önceki yaşamı anlatan kitap] kitabını da okumuş olabilir. La Peyrere'in tezine göre sahip oldugumuz Tevrat aslında pek çok kaynağın derlenmiş halidir. Tüm bunlar, Spinoza'nın cherem dönemi civarında ilahi kökeni ve Musacı otoriteyi inkar etmiş olabilecegi ihtimalinin inanılırlığına işaret ediyor. Spinoza'nın kendisi de Teolojik-Politik İnceleme eserinde "Burada yazdıgım her şeyi uzun süredir düşünüyorum," diyerek bu görüşü pekiştiriyor.
Sayfa 200 - İletişim Yayınları
·
67 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.