“İlmin Değerini Âlim Anlar” Osmanlı’da Beşik Ulemâsı
“Hasan Can ise Selim Hân'ın has nedimleri arasında yerini aldı ve ölünceye kadar yanında ve hizmetinde oldu.
Hasan Can'ın oğlu Hoca Sadeddin Efendi ise geleceğin Şeyhülislâmı ve Selim Han'ın da vakalarını yazacak meşhur bir tarihçi olacaktır.”
[Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil, “KAYI III. Haremeyn Hizmetinde” kitabından iktibasla]
Âlimin, evlâdının da âlim olması Osmanlı Devletinde çok sık rastlanan bir hâdise idi.
İlme ve âlimlere her dâim çok kıymet veren Osmanlı, bu ilgiyi evlâtlarından da esirgememiş, ilmin değerini âlim anlar düşüncesiyle; “beşik ulemalığı” sistemini hayata geçirmişti.
Bu sistem,
bir âlimin evladı olduğunda, o evlada da, âlime verilen maaşın aynısının bağlanması ile gerçekleşirdi…
Maaşı 2 katına çıkan baba, oğlunu mektebe yollamaz; ona evden hususi dersler aldırarak, özel bir eğitim görmesini sağlar, onunda kendisi gibi âlim olması için çabalardı.
Böyle yetişen bir çocuk onsekiz yaşında ilmiye sınıfına dahil olur, eğer olamazsa da maaşı kesilirdi.
İşte Osmanlı’nın sayısız münevver yetiştirmesine sebep olan sistem budur.
·
55 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.