Sosyal Adeletin Tanrısı Nanşe ve Beraat Kandili
sosyal adaletin Sumerlilerde nasıl ele alındığını, 5000 yıl önce bile aynı sorunların varlığını bildiren ve İstanbul Arşivi'nde en önemli bölümleri bulunan bir ilahiden söz edeceğim. Sumerlilerde her varlığın yapıcı ve koruyucu bir Tanrısı olduğu gibi sosyal adaleti düzenleyen ve koruyan bir Tanrısı, daha doğrusu Tanrıçası vardır; Tanrıça Nanşe. Bu Tanrıçanın görevini tam olarak bildiren metin İstanbul tabletleri arasında bulundu. 19 parçanın birleştirilmesiyle meydana çıkan bu ilahi 250 satırlık. Ben burada ancak, Sumerliler için sosyal adaletin ne demek olduğunu ve
Tanrıçanın onu nasıl koruduğunu bildiren satırlardan örnek vereceğim. İlahide Tanrıça şöyle övülüyor:
"Öksüzleri bilen, dulları bilen,
İnsanın insana yaptığı zulmü bilen,
Öksüzlerin annesidir o.
Nanşe dulları koruyan,
Fakirlere (?) adil (?) olan,
Sığınanlara kucak açan,
Güçsüzlere barınak bulan, kraliçedir o.
Öksüzlere teselli için,
Dulların ortada görünmemesi için,
Güçlülerin yok olacağı bir yer yapmak için,
Güçlülerin güçsüzlere... yaklaşması için,
Nanşe insanların kalbini aradı."
Nanşe'nin sosyal adaleti koruması için bir görevi daha var; her yeni yıl başlarken insanları yargılamak ve koyduğu düzene karşı gelenleri cezalandırmak. Yılbaşlarında Nanşe, yanında Yazı ve
Hesap Tanrıçası Nidaba, kocası Haya ve diğer kanıtlayıcı Tanrılarla iyi veya kötü iş yapanları ayırıyor, Yazı Tanrıçası da onları kaydediyor.¹⁴ iyi hareket etmeyenleri Nanşe'nin veziri Hendursak
cezalandırıyor. İlahide kötü iş yapanlar şöyle açıklanıyor:
"Kanunsuz yolda gezen,
İsyanla elini kaldıran,
Geçerli kuralları aşan, anlaşmaları bozan,
Kötü yerlere... beğenerek bakan,
Büyük ağırlık ölçüsü yerine küçük ağırlık ölçüsünü koyan,
Uzun ölçü yerine kısa ölçü kullanan,
(Kendisine ait olmayan) yiyip de 'yedim' demeyen,
İçip de 'onu içtim' demeyen,
'Yasak olanı yedim' diyen,
"Yasak olanı içtim' diyen,
Kimseler ceza görecekler."
14. Bizim Berat gecemize benzemiyor mu?
Sayfa 260 - Kaynak yayınlarıKitabı okudu
·
89 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.