Türkçede ög- kök sözcüğünün hem anne hem de akıl ve anlayışı öğrenme yetisi manasına gelmesi, temel biyoloji bilgisinin çok eskilere dayandığına işaret ediyor gibidir. Bugünün bilimsel verileri ışığında ana rahmine düşen genetik kodların, annenin bünyesi tarafından çözümlenerek hayat bulduğunu biliyoruz. "Günümüz araştırmalarına göre bebekler anne karnında 5. aydan itibaren sesleri fark etmekte; gürültülere, müziğe ve sözlere tepki göstermekte, bazı sesleri ve sık tekrarlanan kelimeleri öğrendiklerini göstermektedir. Bazı araştırmalar ise bebeklerin doğum öncesi okunan metinleri doğduktan sonra tanıdıklarını, anne ve babalarının adlarını bilerek doğduklarını ortaya koymaktadır. Stern, Schaffer, Rondal, ve Boys-son-Bardies gibi araştırmacılar; bebeklerin; sözlerin özelliklerini, ritmini, tonunu ve dil yapısını anne karnında öğrendiklerini açıklamaktadır. Kısaca bebekler sesleri, bazı kelimeleri ve dille ilgili çeşitli bilgileri öğrenerek doğmaktadır."²⁹
"karında törümiş kılınç ögretig,
yağız yer katında kiter ay tetig"³⁰
(Ana karnında şekillenen doğa ve ahlak öğretisi; ancak kara toprak altında insanı terk edip gider; ey zeki insan!)
Hem yukarıdaki beyiti hem de ögretig sözünün anlam ve kökünü dikkate aldığımızda insani temel değerleri öğrenme sürecinin ana karnında başladığı öngörüsüyle karşılaşırız. Esasen ög (anne) ve öğrenme kelimelerinin aynı anlam kaynağından ortaya çıkmış olmaları, bir öngörüden çok engin deneyimlerin sonucu olsa gerektir. Türkçenin içinde akan düşünce bağlamında söyleyebiliriz ki doğan her çocuk; bir annenin anlayışı, kavrayışı ve hayata bakışı anlamına gelirken diğer taraftan insanın sadece fiziki değil, temel öğrenmeye bağlı anlayışı ve kavrayışı açısından da anneyle göbek bağı olduğu varsayılır. Anne ve nehir anlamlarının aynı sesle ifade edilmesinin ilhamıyla, "Su akar, yatağını bulur." atasözünün hangi tecrübe üzerinden yaratıldığına bir daha bakabiliriz.
²⁹ Firdevs Güneş; "Türkçenin Öğretim Üstünlükleri ve Zenginlikleri", Milli Eğitim Dergisi, 2016 S. 210, s. 104.
³⁰ KB. 883. b.
Sayfa 31 - Post Kitap, Divan Edebiyatı Vakfı Keyfiyet Mahfili Türkçe Araştırmaları: 1, 1. Baskı, İstanbul 2020, TÜRKÇENİN UYANIŞI - II, Entelektüel Aydın Ögdülmiş Üzerine
·
353 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.