Sonunda Grinin Elli Tonu konusunda karar verdim. Biliyorum, biliyorum, bu konudaki incelememe pek gerek yok, herkes bu kitaptan bahsediyor, herkes kitabın neyle ilgili olduğu konusunda genel bir fikir sahibi. Ancak bu romanı, karakterleri ve tasvir edilen ilişkiyi düşünerek oldukça uzun zaman harcadım. İnsanların bundan bu kadar nefret etmesinin ve bu kadar sevmesinin tüm nedenlerini düşündüm. Kaçıranlar için itiraf etmeliyim ki, ilk olarak bu ilk kitabı bitirdikten hemen sonra ve üçlemenin diğer iki kitabına başlamadan (ve bitirmeden) önce inceledim. Grinin Elli Tonu'nun bana hissettirdiği her şeyi ifade ettim: sinirlendim, hayal kırıklığına uğradım, kafam karıştı ve aynı zamanda eğlendim. O zamandan beri ekleyecek daha çok şeyim olduğunu hissettim.
Kişisel olarak bu romanlar hakkındaki görüşlerin bu kadar farklı olduğunu düşünmemin nedeni, insanların farklı cinsel zevklere sahip olması değil. Bazıları için evet bu devreye girecek. Ancak asıl nedenin bu kitabın ve karakterlerin kafa karıştırıcı mesajlar göndermesi olduğunu düşünüyorum. Grinin Elli Tonu'nu bitirdiğimde ne tür bir kitap okuyacağım hakkında hiçbir fikrim yoktu. BDSM erotik filmi miydi? Veya bir adamın çocukluğunda yaşadığı tacizin ve bunun daha sonra cinsel hayatını nasıl etkilediğinin hikayesi? Christian Grey'in cinsel zevklerinin erotik mi yoksa yanlış mı olması gerekiyordu? Bunu okumayanlara şunu söyleyeyim: Belli değil.
Bu kitap göründüğü kadarıyla erotik bir BDSM romantizmi gibi görünüyor. Ancak Ana, bu tür bir ilişki istemediğini, Christian'ın "berbatlığın elli tonu" olduğunu, davranış şeklinin doğru olmadığını, aslında kötü bir yetiştirme tarzının sonucu olduğunu erkenden açıkça ortaya koyuyor. Ana daha sonra erken kararına karşı çıkıyor ve Christian ona sapıkça davranmayınca somurtuyor... ama daha önce bunu yaptığında akşamı ağlayarak ve kendine acıyarak geçirdi. Bazı insanlar Christian'ı zayıf bir genç kadına tacizde bulunan büyük kötü adam olarak görüyor. Durum bu değil. Tekrar ediyorum, ikisi arasında Ana'nın rıza göstermediği hiçbir şey olmaz. Elbette daha sonra bu konuda sızlanabilir ya da onu kaybetmek istemediğini bahane edebilir ama seçimleri kendisi yapar, güç onun elindedir.
Grinin Elli Tonu'nun en büyük sorunu olduğunu düşündüğüm şey şu: Bayan James'in berbat yazımı. Yeni bir şey değil, kendisi bile bunu itiraf etti, ama bu yüzden hepimiz bu kitabın bazı kısımlarını eğlenceli, bazı kısımlarını da sinir bozucu kılan şeyin ne olduğunu çözemiyoruz. Çünkü bunu kategorize etmeye çalışıyorum ki anlamaya başlayayım, böylece fikrimi oluşturup incelememi buna göre yazabileyim. Ama neyin mantıklı olmadığını anlayamayız. Ve James'in karakterizasyonu hiç mantıklı değil. Ana'yı Christian'ın istismarcı geçmişinin insafına kalmış saf bir öğrenci olarak yazıyor, ardından Ana'yı aslında BDSM'den hoşlanan bir cinsel manipülatör olarak yazıyor. Christian seksi mi yoksa kurban mı? Size şunu söyleyeyim: o hem ikisidir hem de ikisi de değildir, çünkü James onun hayatını kurtaracak karakterler ve ilişkiler yaratamaz. Kendisiyle çelişiyor, mantıklı bir sebep olmaksızın fikrini değiştiriyor. Bu nedenle Ana ile Christian arasındaki ilişkiyi analiz etmek anlamsızdır. Bir dakika seksiyken bir dakika sonra berbat bir hal alıyor. Bir dakika BDSM, bir dakika sonra taciz. Her iki dakikada bir fikrini değiştiren bir kitabı nasıl doğru şekilde eleştirirsiniz?
Ayrıca BDSM hakkında da bir şeyler söylemem gerektiğini hissediyorum. Az miktardaki müstehcenlik dışında fazlası beni gerçekten ilgilendirmiyor, ancak rıza gösteren yetişkinler arasındaysa da beni rahatsız etmiyor. Ancak Grinin Elli Tonu'nda bu konu hakkında söyleyebileceğim iki şey var: 1) gerçekten o kadar da müstehcen değil ve 2) çoğunlukla bu bir BDSM ilişkisi değil (sanmıyorum) yazar aslında ne olduğunu anlıyor). Soho'nun karanlık müttefiklerindeki bu tür kulüpleri ziyaret etme konusunda tecrübeli olduğumu söyleyemem ama BDSM ilişkilerinin psikolojik yönü üzerine az da olsa okuma yaptım. Feminizme büyük bir ilgim var ve böyle bir şeyin kadınların ilerlemesine ve eşitliğe engel olmaktan başka bir şey olup olmadığını sık sık merak etmişimdir. Okuduklarımdan öyle olmadığı sonucunu çıkardım.
BDSM erotikasında yanlış bir şey olmadığını düşünüyorum. Bence domlarda, sublarda, seks kölelerinde, herneyse, yanlış bir şey yok... eğer kişinin istediği buysa. Ancak Grinin Elli Tonu, yaklaşık %10 BDSM ilişkisi ve %90 kötü yazıdır; ta ki ne okuduğunuzdan emin olamayıncaya kadar kafanızı karıştıran. Bayan James berbat bir kitap yaratmış, onun dağınıklığına baktığınızda eğlenceli ya da korkunç bir şey görseniz de, bu tıpkı bu resme bakıp tavşan mı yoksa ördek mi gördüğünüzü sormak gibi bir şey.
