İşteşlik, kişi, eş
Bengütaşlardan bu yana işteşliği imleyen ekin, ünlüyle biten sözlerde -ş, ünsüzle biten sözlerde -ış, -iş, -uş, -üş olduğuna ve yoldaş, evdeş, sevgili için eş - kişi sözcüklerinin -kunçuy ve katun ile beraber- kullanılıyor olmasına dikkat kesilince, dilin bize bir şeyler anlattığını düşünmemek elde değil. Kunçuy ve katun, Göktürkler döneminde beylerin ve kağanların eşlerini sıfatlandırırken, "eş" her kişi için kullanılmış. Cinsiyet ayırmadan insan sözcüğüne karşılık "kişi"nin kullanılması ve bu sözcükte de işteşliğin işaretçisi -ş sesinin olmasını göz önünde bulundurunca, dilin; konuşanlarına bir şeyler anlattığı -anlayan olursa- aşikar. Zaman zaman Türkçeyi konuşmadığımı, Türkçenin benimle konuştuğunu düşünüyorum. Delirme yolunda emin adımlar atıyorum belki de.
Über fantastisch.
- Eşim urım azışdım
(Eşimden, oğlumdan ayrıldım.)
Yenisey E-1 (Uyuk Arjan)
- Kuyda kişim-e ayıta adırılu bardımız
(Evdeki eşimden, ne yazık, ayrılıp gittik.)
Yenisey E-18 (Çaa-Höl VII)
- Er erdemim til ara eşim bin erim esizim-e belim tagım esizim-e
(Erdemli erlerim, sevgili eşim, bin savaşçım, yazık bana! Ovalarım ve dağlarım, yazık bana!
Yenisey E-41 (Hemçik-Çirgak)
- Kiçig kişim: tul kaldı: turs(ı)k ogl(ı)m Kum(a)r Çor.
[Küçük eşim dul kaldı. Duran (hayatta kalan varisim) oğlum Kumar Çor.]
Talas Yazıtları 13
·
1 artı 1'leme
·162 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.