Şen Bilim'den sonrası...
"Pozitivistler, düşünmeyi insanî dürtülerden bağımsız bir eylem olarak görüyorlardı. Bu indirgeyiş, aydınlanma düşüncesine sunulmuş katkılardı ama Nietzsche yüksek insani dürtülere duyulan ihtiyaca inanmaya başladı. Görelilik düşüncesine dair içgörüsü, onu, dar ve mutlakiyetçi sınırları aşmaya ve bilgiyi aramak için yeni, sınırsız bir ufku açığa çıkarmaya sevk etti. Çünkü Nietzsche'nin kendisini tüketeceği yeni ideallere tapınmaya ihtiyacı vardı, mantıksal doğruya dair eski ideallerin önemini kaybetmesine izin verdi; sınırsız ve coşkun bir duygu yaşamı üzerinden çözüm aradı. Hakikat arayışını tüm yanılsamalardan kurtarmak istemiş olduğu gibi şimdi de yeni görelilik yönelimi uyarınca duygusal uyarım alanına girerek istencin kendini tâbi kıldığı yeni yanılsamalara giden yolu açtı. Bununla birlikte tüm koruyucu ve sınırlayıcı setler yıkıldı ve duyguların yaşamının acımasızca akın etmesine sebep oldu. Bağımsız rasyonel bilgiye inanç ortadan kalkınca kesinlik, hem hiçbir yerde hem de her yerdedir. İçsel taleplerin ve gizli dürtülerin bir aleti ve oyuncağı olan Nietzsche, en uzak mesafelerden en engin derinliklere, aklın dünyasını kuşatan labirent gibi koyu ve kapalı bir ıssızlığa atıldı. (...) Uzun bir zaman için Nietzsche'nin soğuk ve temkinli düşünüşü uyarılmış duygularını kontrol altında tutuyordu. Şimdi ise İnsanca, Pek İnsanca'da nasihat ederek uyardığı şeyi deneyimliyordu: "Eğer insan, aklını sınırsız duyguların üstesinden gelmek için kullanıyorsa, bu, aklı üzerinde üzücü ve şaşırtıcı bir etki yaratabilir."* Nietzsche, bu tür bir ayartmadan kaçınmak için çılgınca yoldan sapar ve şu yeni sloganı edinir: "Hiçbir şey doğru değil, her şey mümkündür."** (...) Nietzsche, "Bizim için önemi olan dünya, bir kurgu olamaz mı?"***diye sorar. Bunun arkasında, bu önem verilen dünyayı etkili bir şekilde yeniden yapılandırmakla ilgili düşünce ve soru yatar."
s. 128, 129 - Nietzsche'nin Sistemi / Africano Yay. Çev. Ayça Göçmen (*İnsanca, Pek İnsanca, II, 275; **Ahlâkın Soykütüğü, III, 24; ***İyinin ve Kötünün Ötesinde, 34)Kitabı okudu
·
64 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.