Reşat Nuri Güntekin'in bu romanı, tezli bir romandır: Medrese eğitiminden muallim mektebine geçmiş aydın görüşlü bir öğretmenin gözünden bu dönemlerin muhasebesi yapılır.
Halka ve realiteye bağlı Şahin hoca, İstanbul'da yaşanan yobazlık ve çıkarcılığı bir "Yeşil Gece" ye benzetir. Bu yeşil geceden kaçıp Anadolunun saflığına, aydınlığına, yoksulluğuna, temiz kalmışlığına sığınmak ister. Herkes İstanbul'a tayin olmak isterken o küçük bir Ege kasabasına gönüllü gider.
Zihniyetleri değiştirmenin kolay olmadığını görür elbet ama elinden geleni yapar, mücadelesine devam eder. Pek çok engellerle karşılaşır. Bu arada savaş, yokluk her şeyi etkilediği gibi Şahin Hoca'nın mücadelesini de etkiler.
Roman bir bakıma idealist öğretmen olan Şahin Hocanın kişiliğini oluşturan nitelikleri, mücadelesi ve uğradığı yenilgilerin öyküsü sayılabilir.
Kesinlikle okunması gereken bir kitap, özelikle biz öğretmenlerin...