Karahanlı Dönemi Eserlerinde “Esmâ-İ Hüsnâ”nın Türkçe Karşılıkları
👉 açġan: En doğru hükmü veren, asıl hükmü veren. Esmȃ-i hüsnȃdan Fettâḥ (İyilik kapılarını açan, hakemlik yapan) (Ata, 2004: 198) veya ‘Adl (Mutlak adalet sahibi) isimlerinin karşılığı olarak kullanılmıştır. “Ol açġan bilgen.” (Tanrı en doğru hükmü veren ve bilendir.) KT.33/46a1=34:26. (1)
👉 arıġ: Arı, pak, temiz ve iyi olan, hoşa giden, helal. Esmȃ-i hüsnȃdan Ḳuddûs (Her eksiklikten münezzeh) isminin karşılığıdır (Ata, 2004: 222). “Ol erklig, arıġ, esenlik bėrgen, imin ḳılġan, rāst tanuḳ.” (O güçlü, ya- ratılmışların sıfatlarından münezzeh, sağlık veren ve güvenli kılandır.) KT.38/31b3=59:23. (3) Arıġ sözcüğü, Tanrı sözcüğüyle birlikte Sübhȃn anlamında da kullanılmaktadır: “Ol arıġ Taŋrı musahhar ḳıldı munı.” (Bunu bize kullandıran Sübhȃn Tanrı’dır.) KT.36/41b1=43:13. (2) Arıġ Taŋrı sıfat tamlaması Sübhȃn-Allah (Allah’ı her türlü arazlardan, kusur, ayıp ve eksikliklerden tenzih ederim.) (Devellioğlu, 2015: 1128) ifadesi ile aynı anlamdadır.
👉 arḳa üküş bergen: Şükrün karşılığını veren. Esmȃ-i hüsnȃdan Şekûr (Az iyiliğe çok mükafat veren) isminin karşılığıdır (Ata, 2004: 225). ‘‘Ol örtgen arḳa üküş bergenˮ (O affeden, şükrün karşılığını verendir.) KT. 33/76a1═35:30. (3)
·
53 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.