“Kendi kendimin nefretinin çerçevelediği ve çirkinleştirdiği bir dünyada yalnızım.” “Yalnızım, evet herkes yalnızdır, yalnızız.” -“yalnızız” kelimesi kitapta çok fazla geçmemekte, özellikle ilk iki bölümlerde gördüğümü hatırlamıyorum. Lakin üçüncü bölümde sözcük üzerine vurgu muhteşem yapılmış. Öyle ki yalnızız kelimesini okuyunca artık başka bir boyutta yaşıyorsunuz o duyguları. Ayrıca başka kelimelerin de tekrarının benzer hisler uyandırdığını söyleyebilirim. Mesela alev kelimesi: “Gözümün önünü dolduran şu alevler önünde?” aynı kelime birkaç sayfa sonra etkileyici bir üslupla tekrar edilmekte. Sonrasında bir sahne var (sf351) : … Belki vazgeçti ve sigarasını yakarken titreyen elindeki kibritin alevi pijamasının yakasını tutuşturdu. Yahut buna benzer bir şey. Samim daha fazla düşünemedi. Bir sigara yaktı ve Arnavutköyü’ne kadar köşesinde kımıldamadı. Yine burada sigara objesini çok tesirli bir şekilde kullanmış Peyami Safa. -Kitapta psikolojiden bolca yararlanıldığı aşikârdır. İnsandaki iki benlik yapısından bolca bahsedilmektedir. Birinci benlik superego ve egonun özelliklerini taşır: “Bütün sosyal ve kutsal değerler oradadır; birinci Meral de oradadır.” İkinci benlik denilen yapı ise İD özelliklerini taşır: “İkincisi, tabiate, uzviyete, biyolojik hayata ve içgüdülere bağlıdır ve fani değerlere sarılır.” -sf 154- ***Freud zihnin üç yapısından 1930’lu yıllarda bahsetmiştir ve muhtemelen bu görüş kitabın yazıldığı zamanlarda şimdiki kadar yaygın ve gelişmiş değildi. Bu bakımdan “Yalnızız” eseri psikoloji için de büyük bir anlam ifade ediyor. “İnsan kendi iç dünyasının mahbusu halinde, şifasız bir yalnızlığa mahkûm.”(sf347) İnsanın iki benliği arasındaki çatışma mı doğuruyor yoksa yalnızlığı? Birbirinden uzaklaşan iki benlik… Sonra bu iki benlik birbirinden nefret ediyor ve çirkinleştiriyor dünyasını insanın. Meral’in deyişiyle Samim’in en büyük kusuru haklı olmaktır. Samim insanın psikolojisini iki benlik yapısı ışığında incelediği için bu kadar haklı olabiliyor ve böylece psikolojinin önemi de anlaşılıyor. ***Kitabın her ayrıntısına hayran kaldım, fakat bunları yazmakla yetineceğim galiba. Okuduğunuz için teşekkürler:)

YalnızızPeyami Safa · Ötüken Neşriyat · 201921,6bin okunma

16 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Reyyan Han