�RUVA SAVAfi'NIN N E DENi Tarihteki Onlü Çatışmanın Açıklanması Truva Savaşı olarak bilinen Akalar (çeşitli Yunan kabilelerinin ordu larına verilen ortak isim) ile Truvalılar arasındaki on yıllık çatışma klasik mitolojideki en ünlü olaydır. Bu, sayısız trajedilere yol açan uzun, kanlı ve yıkıcı bir savaştı. Bu savaş çeşitli savaşçıların kahra maniıkiarını sergilemelerine ve tanrıların gözdelerine yardım et melerine olanak tanıdı.
Birbiriyle bağlantılı görünmeyen çeşitli olaylar bir yapboz oyu nu gibi bir araya gelerekTruva Savaşı'nın başlamasına neden oldu.
Her şey Yunanlı kahraman Akhilleus'un anne ve babası Peleus ile Thetis'in düğününde başladı.
BAŞ A R I S I Z B i R E V L i L i K Ölümlü bir kral olan Peleus ile Deniz Tan rıçası Thetis'in düğünü çok görkemli oldu. Hemen hemen tüm tan rı ve tanrıçaların yanı sıra çok sayıda ölümlü de törende hazır bulundu.
Fitne ve Uzlaşmazlık Tanrıçası Eris düğüne daveti i değildi. Hat ta Zeus Hermes'e, Eris kapıya gelirse içeri almamasın ı emretmişti.
Girişi engellenen Eris kalabalığa üzerinde "en güzele" yazılı olan altın bir elma fırlattı. En güzelin kendisi olduğuna inanan Athe na, Afrodit ve Hera elmayı kapmaya çalıştılar. Tanrıçalar arasında tartışma başladı. Öbür tanrılar olaya karışmak istemiyordu; birisini seçerlerse diğer ikisinin kızarak öç almasından çekiniyorlardı. Bu yüzden Zeus bu olayın çözümlenmesi için Hermes'e tanrıçaları genç prens Paris'e götürmesini emretti. Paris kendisine dünyanın en g üzel kadınını vermeyi vaat eden Afrodit'i seçti; söz konusu ka dın Truva lı Helen'di.
2 1 7 Mitoloji 707 T R U VA L I H E L E N Zeus ve Leda'nın kızı olan Helen'in birçok tali bi vardı ve üvey baba sı Sparta Kralı Tyndareus bu rekabetin Yunan prensleri arasında bir savaşa yol açmasından çekiniyordu. Bu nedenle Tyndareus, akıllı Odysseus'un da tavsiyesine uyarak, Helen'in taliplerine eş olarak kim seçilirse seçilsin onu destekleyeceklerine dair yemin ettirdi.
Talipler arasında kura çekildi ve kazanan Menelaus oldu. Menela us Helen'le evlendi ve Tyndareus'un ölümünden sonra Sparta kralı oldu.
PA R i S Ö D Ü LÜ N Ü I ST I YO R Helen evliydi ama Paris Afrodit'in söz verdiği ödülü almakta ka rarlıydı. Tüm uyanlara karşın Paris Sparta'ya gitti. Orada Menelaus tarafından büyük bir içtenlikle karşılandı.
Paris'in ziyareti sırasında Menelaus bir cenazeye katılmak için Sparta'dan ayrıldı. Helen'in tehlikede olduğu aklına bile gelmedi ği için karısını yanına almadı. Paris bu fırsattan yararlandı. Helen'i kaptığı gibi Sparta'dan kaçtı. (Bazı söylencelere göre saraydaki ha zineyi de soydu.) Menelaus ile Odysseus Truva'ya giderek Helen'in geri verilme sini istediler. Kral Priamos Yunanlılarla savaşmak istemiyordu ama elli oğl u Paris'in Afrodit tarafı ndan bağışlanan Helen'in üzerindeki hakkını koruması için yalvardılar. Azınlıkta kalan Priamos Helen'i ve hazineyi geri vermeyi reddetti.
T R U VA YO LU N DA Menelaus Sparta'ya döner dönmez, kendisine destek olmaya ye min etmiş olan Helen'in eski taliplerini çağırdı. Birtakım çekince leri olmasına karşın hepsi yemi nlerine sadık kalmayı seçti. Büyük bir Yunan ordusu oluşturuldu ve Menelaus kardeşi Agamemnon'u ordunun komutanlığına getirdi.
21 8 Truva Savaşı'nın Nedeni Protesilaus'un Öyküsü Truva'da karaya ilk ayak basan, Protesilaus isimli bir savaşçıydı. Bir kehanete göre Truva topraklarına ilk çıkan Yunan orada ilk ölen olacaktı. Daha sonra Truvalı Savaşçı Hektor Protesilaus'u öldürdü, böylece o Yunanlıların savaştaki ilk kayıpları oldu.
Menelaus Truva'ya yel ken açmak üzere binden fazla gemi ha zırladı. Oysa rüzgar uygun değildi, bu yüzden de gemiler limandan çıka madı. "Artemis" başlıklı bölümde okuduğunuz gibi, Agamem non daha önce Artemis'in canını sıkmıştı. Bir kahin Agamemnon'a uygun bir rüzgara kavuşabilmesi için kızı iphigenia'yı Artemis'e kurban etmesi gerektiğini söyledi. Agamemnon söyleneni yaptı ama daha sonra bu yüzden başı çok derde girdi.
Yunan donanması Truva'ya ulaştı. En akıllıca yöntemin ken te erzak taşınmasını engellemek olduğunu düşünen Yunanlılar çevredeki kasabalara saldırdı. Bu savaşlar dokuz yıl boyunca sür dü. Ancak savaşın onuncu yılında Yunan l ı lar doğrudan Truva'ya saldırdı.
O LYM P O S TA N R l LA R I D E V R E D E Tan rılar ve tanrıçalar Truva Savaşı'yla çok yakından ilgilendiler.
Çoğu bir taraf t an yana oldu ve yandaşlarına elden geldiğince yardım etti. Ancak yaptıkları seçimler nedeniyle tanrılar arasında bölü nmeler oldu; savaşın bu kadar uzun sürmesinin asıl sebebi de buydu.
Olympos'taki tanrıların çoğu Yunanlıları destekledi. Posei don Yunanlılardan yana oldu çünkü Truva'ya eskiden kalma bir kini vardı; önceki krallardan birinin kentin surlarının yapılması na sağladığı yardımı karşılıksız bıraktığını unutmamıştı. Hera ve Athena da Truva'ya kin besliyorlardı; Paris altın elmayı onlara değil Afrodit'e vermişti. Hermes ve Hephaistos da Yunanlılardan yanaydı.
2 1 9 Mitoloji 707 Tanrıların Zaaf t an Bir savaş sırasında tannlar ve tanrıçalar bile yenilmez değildir. Sa vaş alanında en az iki yüce varlık yaralandı. Ares, Diomedes'in mız rağıyla yaralandı, Afrodit ise Ares' e yardım etmek isterken Athena ya da Diomedes taraf ı ndan yaralandı.
Truvalılar da çeşitli tanrılardan destek gördü. Altın e lmayı kaza nan Afrodit Paris'in yanında yer aldı ve Truvallları destekledi. Apol lo ve Artemis de Truvalllardan yanaydı. Ares herhangi bir tarafı tut mamakla birlikte çoğu kez Truvalılarla birlikte savaştı, büyük bir olasılıkla bunun nedeni sevgilisi Afrodit'in onları desteklemesiydi.
Diğer Olympos tanrıları -Hades, Hestia, Demeter ve Zeus- ta rafsız kaldı.
220 TRUV ASAV AJI'NIN KA HRAMA NL A RI Eski Insanların En Cesurları Truva Savaşı klasik mitolojideki en ünlü kahramanları bir araya ge tirdi. Bunlar her iki tarafta da savaşan efsanevi kahramanlardı.
Hektor. Kral Priamos'un oğlu olan Hektor Truvalıların sat l a rındaki en iyi savaşçıydı. Cesur ve asil olan Hektor, H elen'in koca sına iade edilmesinden yanaydı ama savaş çıkınca kentini canla başla savundu. Protesilaus'u öldürdü; bu, savaşta ölen ilk Yunan oldu. Aynı zamanda Akhilleus'un en iyi dostu Patroklos'u da öl dürd ü ve bu onun sonu oldu. Hektor Apollo'nun himayesi altın dayd ı ama Apollo bile onu Akhilleus'tan koruyamadı.
Akhilleus. Akhilleus Yunanlıların satındaki en usta savaşçıydı.
Çok sayıda düşman öldürdü ama bir odalık yüzünden Agamem non'la ters düşünce çok öfkelendi ve savaşmayı reddetti. Akhil leus arkadaşı Patroklos'un öldüğünü öğrenince Hektor'u öldür meye yemin etti. Gözü dönmüş bir halde yeniden savaşa katıldı ve Hektor dahil sayısız Truvalıyı katletti. Hektor'un cesedini savaş arabasının arkasına bağlayıp Truva surları boyunca günlerce sü rükledi. Daha sonra Akhilleus Paris'in attığı bir ok tek zayıf noktası olan topuğuna isabet edince öldü. Bazı söylenceler okun Apollo tarafından yönfendirildiğini ileri sürer.
Tannlar Mola istiyor Tanrılar bir haf t adan fazla Ak hilleus'un Hektor'un cesedini sürük lemesini izledikten sonra artık dayanamadılar. Haberci tanrıça İris ile Akhilleus'un annesi Th etis'i Akhilleus'a göndererek oğlunun cesedini kral Priamos'a vermesini emrettiler. Akhilleus söyleneni yaptı ve Hektor'un cenaze töreni için savaşa on iki gün ara verildi.
221 Mitoloji 1 O 1 Patroklos. Akhilleus'un en iyi dostuydu ve Akhilleus'la birlikte Chiron adındaki Sentartarafından büyütülmüştü. Truva Savaşı'nda Yunanlıların safında dövüşmüş bir savaşçıydı. Akhilleus savaşmayı reddedince onun zırhını giyerek savaş alanındaki yerini aldı. Pat roklas çok iyi savaştı ama sonunda Hektor tarafından öldürüldü.
Aeneas. Afrodit'in oğlu olan Aeneas Truvalıların safında Hek tar'dan sonra geliyordu. Savaş alanında birçok zafere imzasını atan cesur bir savaşçıydı ve Truva alevler içinde kaldığında bile so nuna dek savaştı. Savaşta sağ kalan az sayıdaki Truvalıdan biriydi ve sağ kalanları yeni ülkelerine yönlendirdi.
Diomedes. Akhilleus'tan sonra Yunanlıların en iyi savaşçısıydı.
H elen'in eski taliplerinden biri olarak yeminine sadık kalıp Yunanlı larla sava ştı. Di omedes Truva l ı Prens Pandarus'u öldürdü, Aeneas'ı yaraladı, hem Ares'in hem de Afrodit'in yaralanmasına yol açtı;
bunların hepsi bir tek günde gerçekleşti.
Agamemnon. Yunan ord ularının komutanıydı. Priamos'un oğullarından biri olan Antiphus'u öldürdü. Agamemnon güçlü bir liderdi; savaşın son yılında Briseis adındaki bir kadın yüzünden Akhilleus'la takıştı. Akhilleus kadını savaş ganimeti olarak almak istiyordu.
Odysseus. Usta bir diplomat olan Odysseus Yunan grupları arasında bölünmeler baş gösterdiğinde ortalığı yatıştırdı. Savaş tüm şiddetiyle sürerken Aias'la birlikte Akhilleus'un cesedini ve zırhını almayı başardı. Athena'nın koruması altındaydı ve sık sık ondan yardım gördü.
Salamisli Aias. Genellikle Büyük Aias olarak tanınan bu Yunan savaşçı iki kez Hektar'la vuruştu. Zeus birinci savaşta berabere kaldıklarını ilan etti. i kinci savaşta Hektor onun silahını elinden alınca Aias savaştan çekilmek zorunda kaldı. Aias ile Odysseus Akhilleus'un cesedini getirmeyi başarınca Odysseus'a ödül olarak Akhilleus'un zırhı verildi. Athena buna öfkelenen Aias'ı delirtti ve Aias kocaman bir koyun sürüsünü Akhilleus'un zırhıyla kendisini onurlandırmayan Yunanlılar sanarak kılıçtan geçirdi. Aklı başına geldiğinde ne yaptığını gördü ve intihar etti.
222 Truva Savaşı'nın Kahramanları Lokris'li Aias. Küçük Aias olarak da bilinen bu Yunanlı Truva yenik düştükten sonra Atina'nın tapınaklarından birini kirletti. Tru va lı Prenses Kassandra bu tapınağa sığınmış ve bir tanrıça heyke line sarılmıştı. Aias onu sürükleyerek tapınaktan çıkardı (bazıları önce onun ırzına geçtiğini söylüyor). Truva'dan yurduna dönerken Athena tarafından öldürüldü.
Nestor. Nestor Yunanlıların safında sözü dinlenen yaşlıca bir adamdı. Bizzat vuruşmak için çok yaşlı olmasına karşın orduları nı savaş arabasından yönlendiriyor ve altın bir kalkan taşıyordu.
Nestor'un oğlu ve Helen'in taliplerinden biri olan Antilochus sa vaşta öldü.
Teucer. Kral Priamos'un yeğeni olmasına karşın üvey kardeşi Sa la mis'li Aias'la birlikte Yunan saflarında savaştı. Usta bir okçuy d u ama ne zaman Hektor'a nişan alsa Apoila okun yönünü sap tırıyordu.
223 TRUVA'NI N DÜfÜfÜ Hiçbir imparatorluk Sonsuza Dek Yaşayamaz Yunanlılar dokuz uzun yıl boyunca Truva'nın çevresindeki kentleri ele geçirmeyi başardılar ama Truva'yı alamadılar. Kuşatma sürüp gitti. Çok fazla kan döküldü, insanlarda sıla özlemi ve yorgunluk başladı. Bir şeyler yapmak gerekiyordu. On uncu yıl savaşın dönüm noktasıydı. Savaşın başlamasında birçok u nsurun etken olması gibi, sona ermesinde de çeşitli olaylar rol oynadı.
T R U VA L I LA R i L E R i Hektar'un ölümü Truvalılar için büyük bir darbe oldu. Öte yandan Yunanlılar da Akhilleus'u kaybettiler (onu Apoila'nun yardımıyla Paris öldürdü). Salar n isli Aias da intihar etti. Aynı zamanda Ama zon savaşçıları Truvalllara yardıma geldi. Tüm bunlar Yunanlıların hayrına değildi. Yine de pes etmediler. Hatta daha büyük bir azim le mücadele ettiler.
i Ç E R i D E N B i R I N i N S I R LA R I Odysseus'un yönetimindeki Yunanlılar Priamos'un oğlu ve Tru va'nın önde gelen kahinierinden biri olan Helenos'u ele geçirdi.
Helenos, Akhilleus'un oğlu Neoptolemus'un ve Herakles'in ok ve yayına sahip bulunan Philoctetes'in yardımı olmadan Yunan ordu larının Truva'yı asla ele geçiremeyeceklerini söyledi. Aynı zamanda Palladium kentin ortasında yer aldığı sürece Truva'nın asla teslim olmayacağını da bildirdi.
Odysseus ile Diomedes, Neoptolemus ile Philotetes'i ge tirmeye gönüllü oldu. Önce genç Neoptolemus'u almak için Sicilya'ya gittiler. Bu kolay oldu çünkü del ikanlı orduya katılıp 224 Truva'nın Düşüşü babasının adına layık olduğunu kanıtlamaya can atıyordu. Sonra Philoctetes'i almak için Lemnos Adası'na g ittiler ama burada zor landı lar. Philoctetes yıllar önce kendisini bir adada terk ettikleri için Yunanlllara ve özellikle Odysseus'a kızgındı. Ama Herakles'in hayaleti Philoctetes'e göründü ve görevinin Yunanlllara yard ı m etmek olduğunu söyledi, bunun üzerine Yunanlılara katılmayı kabul etti.
Pal l adium Nedir?
Palladium Athena'nın genç arkadaşı olan ve tanrıçanın istemeden öldürdüğü Pallas tarafından Athena'nın onuruna dikilen kutsal bir heykeldi. Palladium önce tanrıların katında bulunuyordu ama daha sonra dünyaya, ileride Truva'nın kurulacağı yere düştü. Heykelin kenti yıkımdan koruduğuna inanılırdı.
Grup Truva'ya geri döndükten sonra Odysseus ile Diomedes Paladium'u aşırıp kent surlarının dışına çıkarmak için bir plan yaptı lar. Kı lık değiştirdiler ve gecenin karanlığından yararlanıp Truva'ya sızarak herhangi bir zorlukla karşılaşmadan heykeli aldılar.
Yunanlılar Helenos'un söylediklerini yapmışlardı ama Truva hala teslim olmuyordu. Başka bir plan gerekiyordu.
T R U VA' N I N D Ü Ş Ü Ş Ü Odysseus Yunanlıları Truva'ya sokmak için bir plan hazırladı.
Athena'nın yönlendirmesiyle Yunanlılar içi boş, devasa bir ahşap at yaptılar. Odysseus ve bir grup seçkin Yunan savaşçısı atın içine gizlendi. Diğer Yunanlılar atı kent duvarlarına kadar getirdi ve bu nun Athena'ya bir adak olduğunu belirten bir notla birlikte orada bıraktılar.
Yunan ordusu geri çekildi ve uzaklaşıyormuş gibi yaptı. Tru valılar atı ne yapacaklarını bilemediler. Kimileri onu parçalamayı önerdi. Diğerleri içeri alınmasını istedi. Büyük bir kesim ise merak içindeydi.
225 Mitoloji 101 Paçavralar içinde bir Yunan askeri ortaya çıktı. Adının Si non ol duğunu ve Yunanlıların onu Athena'ya kurban etmek istediklerini ama atın ellerinden kurtulmayı başardığını söyledi. Anlattığına göre Athena Palladium'u çalan Yunanlılara çok kızmıştı. Sinan bir sır verirmişçesine Yunanlıların Athena'ya armağan etmek için ko caman bir ahşap at yaptıklarını ama bunu kasten kent kapılarından sığmayacak kadar büyük tuttuklarını anlattı. Bu at Palladium'un yerini alacak ve Truvallları m uzaf f er kılacaktı.
Truvalıların çoğu atı kent surları içine almaktan yanaydı. Yal nızca bir kişi bu fıkre karşı çıktı. Atın başlarına dert olacağından endişe eden Kah in Laokun Truvallları Yunanlılara güvenmemeleri konusunda uyardı. Uyarısını desteklemek için mızrağını ata doğ ru fırlattı. O anda denizden kocaman bir canavar çıkıp Laokun ve oğullarını yuttu.
Truvalılara göre Laokun ata saldırdığı için ölmüştü. Atın ger çekten Athena'ya bir armağan olduğuna, tanrıçanın Laokun'un saldırısına öfkelenip onu cezalandırmak için deniz canavarını gön derdiğine inandılar. Gerçekten de canavarı gönderen Athena'ydı ama kendisine sunulan ödüle saygısızlık ettiği için değil, onu sus turmak için.
Delen'in Zekası Bazı söylencelere göre Helen Yunanlıların bir oyun çevirdiğinden kuşkulandı. Gece atın yanına gidip onu inceledi ve bazı Yunan sa vaşçılarının karılarının sesini taklit ederek seslenip yanıt almaya çalıştı. Odysseus adamların sessiz kalmasını sağladı ve böylece ya kalanmalarını engelledi.
Truvalılar atı kentin içine almaya karar verdiler. At Truva sur larının içine girdikten sonra kutlar n alara başladılar çünkü zafere ulaşacakianna inanıyorlardı. Kimse Sinan'un Yunan savaşçıları sak landıkları atın içinden çıkardığını fark etmedi.
Truva'nın dışında geri çekilmiş gibi yapan Yunan orduları ça bucak yeniden toparlandı. Atın içine gizlenmiş olan askerler kent 226 Truva'nın Düşüşü kapılarını açtılar ve Yunanlılar içeriye daldı. Truva'yı yağmaladılar, kenti tümüyle yıktılar ve ellerine geçirdikleri Truvallları ya öldür düler ya da esir aldılar. Priamos Zeus sunağına sığınmaya çalıştı ama Akhilleus'un oğlu Neoptolemus tarafından acımasızca öl dürü ldü. Hektar'un minik bebeği Truva'nın yüksek surlarından aşağıya atıldı. Hekuba (kraliçe), Andromake (Hektor'un karısı) ve Kassandra (Truva lı bir prenses) dahil Truva'nın kadınları esir alındı.
Bazı söylencelere göre Lokris'li Aias, Kassandra'ya Athena'nın su nağı üzerinde tecavüz etti.
TA N R l LA R l N G AZ A B I Yunanlıların Truva'yı yenmesine yardımcı olan tanrılar savaşçıların saygısız davranışları karşısında dehşete kapıldı. Yunanlıları destek leyen tanrı ve tanrıçalar onları cezalandırmaya karar verdi. Yunan lılar savaşı kazanmış olmalarına karşın Truvalllardan daha iyi du rumda değildi. On yıl süren savaştan sonra vataniarına sağ dönen Yunan askerlerinin sayısı fazla olmadı.
Poseidon büyük bir fırtına oluşturdu ve Yunan donanmasının büyük bir kısmını batırdı. Kurtulabilen gemiler yanıltıcı fenerler yüzünden Euboea'nın kayalıkianna çarptılar. Fırtınada rotasını şa şıran gemiler ise yıllarca yollarını bulamadılar. Bazı Yunanlılar va tanlarına ulaşmayı başardılar ama sonradan pişman oldular.
• Diomedes Argos'a döndüğünde karısının bir aşığı olduğu nu gördü. Ülkesinden sürüldü.
• Teucer yurduna sağ salim ulaştı ama karaya çıkmasına izin verilmedi. Babası savaşta yaptıklarından dolayı onun ülke ye girmesini yasakladı.
• idomeneus evine sağ salim varabiir n ek için Poseidon'a ilk karşılaştığı kişiyi kurban edeceğine söz verdi. Poseidon onun vatanına ulaşmasına izin verdi ama gemi demir attı ğında idomeneus'u ilk karşılayan babasının gelmesiyle bü yük bir heyecan ve sevince kapılan oğl u oldu. idomeneus 227 Mitoloji 707 yeminine sadık kalmak için oğlunu kurban etti. Bu yüzden vatanından sürüldü.
• Agamemnon yurda dönüşünde karısı Clytemnestra'nın bir aşığı olduğunu gördü. Kızı iphigenia'nın kurban edilmesine duyduğu öfke hala devam eden Clytemnestra Agamemnon'u banyo yaparken öldürdü.
• Odysseus'un vatan ı ithaka'ya dönmesi on yıl sürdü. Odysse us Athena'dan destek görüyordu ama Poseidon ona karşıy dı; dönüş yolunda bir sürü tehlike atlattı.
Nestor'un Seyahati Yunanlıların Truva'nın yağmalanması sırasındaki davranışlarını kınayan Nestor evine sağ salim ve gecikmeden döndü. Daha son ra Odysseus'un oğlu Telemachus babası hakkında bilgi almak için Nestor'a başvurdu.
Truva Savaşı bir kenti yok eden ve birçok can kaybına yol açan uzun, kanlı ve acımasız bir savaştı. Burada birçok büyük kahra manlıklar ve inanılmaz bir vahşet yaşandı. Kayıplar olağanüstüy dü ve zaferin neredeyse hiçbir anlamı olmadı. Bir bakıma Truva'nın düşüşü Yunanlıların tanıdığı dünyanın sonuydu çünkü kentin yı kılması zaman içinde Roma'nın kurulmasına yol açtı.
·
184 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.