Roman, ismi verilmeyen bir anlatıcının, Ayaşlı İbrahim Efendi adlı bir adamın dokuz odalı evinde bir oda kiralamasıyla başlar. Kısa sürede bu evdeki diğer kiracılarla tanışan Anlatıcı, önce onları da okuyucuya tanıtır, daha sonra da günlük yaşayışlarını, problemlerini ve mutluluklarını anlatmaya başlar. Anlatıcı’nın evde en yakın olduğu kişiler, ağabeyinin arkadaşı olması nedeniyle daha önceden de tanıştığı Hasan Bey ve yedi numarada oturan Turan Hanım olur. Anlatıcı, evinde kumar partileri düzenleyen ve aslında evli olan Turan Hanım ile bir ilişki yaşamaya başlar, fakat bu ilişki sürekli kendisini evlendirmek isteyen yakın arkadaşı Dr. Fahri tarafından tekrar tekrar eleştirilir. Anlatıcı’nın bu süreçte hayatı, Turan Hanım’ın evindeki eğlencelerle, Dr. Fahri ile yaptığı evlilik konuşmalarıyla ve bankadaki pozisyonu nedeniyle kendisinden birilerine iş bulmasını isteyen insanlarla uğraşmakla geçer. Ayaşlı’nın evindeki bu yaşam, art arda yaşanan birkaç olay nedeniyle değişmeye başlar. Önce Ayaşlı ile kavga eden Turan ve kocası evden ayrılır, daha sonra da Hasan Bey hayatını kaybeder. Bu olaylardan sonra odasında ve evde daha az vakit geçirmeye başlayan Anlatıcı, romanın başından beri devam eden evlilik ve aşk konularında daha çok düşünmeye başlar. Arkadaşı Dr. Fahri’nin sürekli kendisine uygun bir eş olarak önerdiği Melek Hanım’a aşık olduğunu fark ettiği için, önce ikisinin nişanlanmasını sağlar, daha sonra kendisi de Hasan Bey’in hastalığı sırasında tanıştığı kızıyla, Selime Hanım’la nişanlanır. Roman, Fahri ve Anlatıcı’nın ortak bir düğünle evlenmesi ile sonuca ulaşır. Son birkaç sayfa, Anlatıcı’nın Selime ile evlilik hayatına ve Ayaşlı İbrahim Efendi’nin evden çıkmasına ayrılır. Bu insanları bir araya getiren evi bir başkasına devreden Ayaşlı İbrahim Efendi’nin ölümü ve Hasan Bey’in yanına gömülmesi ile roman sona erer. Romanın asıl önemi, bir dönüşümün, yeni yaşam biçimlerinin çok iyi gözlemlenip aktarılmasından geliyor. Ankara'nın, başı sıkışan herkesin ilk başvuru yeri haline gelişi, kadın ve erkeklerdeki giyim kuşam ve davranış değişiklikleri, iş adamlarının otellerde verdiği ziyafetler, uyuşturucu ticaretinin yavaş yavaş yüksek mevkilerdeki kişilere bulaşması, bürokratların tartışılmaz iktidarı gibi motifler, Cumhuriyetin ilk yıllarında başlayan -ve bugüne dek gelen- bozukluklar olarak yazarın gözünden kaçmamış. Haki Bey ve Abdülkerim, -aldatılan kocalar olarak- Tanzimat romanından miras kalan Batılılaşma sorununun ve manevi değerlerdeki bozuluşun Cumhuriyet döneminde yeniden ortaya çıkışı olarak değerlendirilebilir. Ancak, olumlu bir yeni insan tipini de ihmal etmez Esendal. Anlatıcı ve Selime'nin düğünü, Cumhuriyetin arzuladığı ailenin kuruluşunun müjdecisidir. Esendal için, bu toplumun sağlıklı yapı taşları sağlıklı ailelerdir!

Ayaşlı ile KiracılarıMemduh Şevket Esendal · Bilgi Yayınları · 20216bin okunma

·

54 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kader