Varlığı on sekiz bin alem için katkısız bir rahmet,
Yokluğu, İslam’la şereflenmiş gönüller için yakıcı bir hasret,
Her sözü, her tavrı, her hali ümmet için emsalsiz bir servet,
İnsalığın yüzakı , gönül aydınlığı, ahlakını bizzat Allah'ın övdüğü Hz. Muhammed…
Ne şiirler söylendi uğruna sevgisi kalpleri diriltsin diye, ne yaşlar aktı gözlerden aşkıyla yanan kalpler yatışsın diye, ne kitaplar yazıldı hakkında örnek hayatı herkesçe bilinsin diye. O hayat ki her anı vahyin onayından geçmiş ve her hali insanlık için irşaddı, Allah’ın rızasını kazanmak için ne yapmalı sorusuna verilmiş en güzel cevaptı. O hayatın sahibi Hz. Muhammed (s.a.v) , İslam tarafından kıyamete kadar model insan olarak sunulmuş ve böylece O'nu gelecek kuşaklara tanıtmak dini bir vecibe olmuştur.Bu nedenle asırlar boyu söz ustaları, sözlerini onunla güzelleştirenler kervanında yer almayı şeref bilmiştir. Kimileri siyer kitapları yazarak anlatmış o güzeli, kimileri megazi. Kimileri uzun kasideler yazmış O'nun için, kimileri şemail. Ne var ki şimdiye kadar hiç kimse O'nu modern bir yazım tekniği olan roman türüyle anlatma yolunu benimsememiştir. Zira bu yazım türünde ayrıntılı psikolojik tahlillerin ağırlıkta olması ve kişisel yorumlara sıkça yer verilmesi gibi durumlar, romanlara konu olan kutsal imgelerin zarar görmesi tehlikesini doğurmaktadır.
Divan Edebiyatını sevdiren adam olarak tanınan ve şimdiye kadar çok okunan onlarca kitaba imza atan İskender Pala’nın kaleminden ‘Bülbülün Kırk Şarkısı, bu alanda yazılmış öncü bir kitap olmuştur. Nitekim yazar da kitabını, roman tadında bir siyer olarak takdim etmiştir. İskender Pala, doğru bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olan siyer kitaplarından farklı olarak, sadece tarihi bilgiler vermekle yetinmemiştir. Kitapta konuların roman tekniğiyle ele alınmış olması ve dilin imkanlarının ustaca kullanılması esere duygu katmakta ve okuyucuya sanki olayların içindeymiş, Peygamberimizin ve ashabının yanıbaşındaymış hissini vermektedir. Her seviyeden okuyucunun peygamberimizi daha yakından tanıyabilmesi ve peygamber sevgisinin gönüllere yerleşmesi açısından ‘Bülbülün Kırk Şarkısı’ İslam Edebiyatına olumlu bir katkı sunmaktadır.
Kitabın girişindeki 'Yazılış Sebebi' başlıklı bölümde Hz. Yusuf’un Mısır’da köle olarak satılışı ve bu sırada ona fakir bir ninenin talip oluşu anlatılır. Orada bulunanlar yoksul kadına senin paran buna yetmez deyince, kadın, "Yusuf’u alamayacağımı ben de biliyorum, ama
maksadım, beni de onun talipleri listesine yazsınlar, o da Yusuf'a müşteriydi desinler" diye
cevap verir. Buna göre Pala, bu eserini siyer yazanların listesine girmek, buna talip olma şerefine nail olmak amacıyla yazmıştır.
Kitapta Peygamberimizin hayatı, roman formu içerisinde, kronolojik sıraya ve
tarihsel gerçeklere uygun biçimde anlatılmıştır. Kitabın sonundaki 'Notlar' bölümü hem konuların daha iyi anlaşılması hem de kitapta geçen rivayetlerin kaynağını göstermesi açısından önemlidir. Buna rağmen yazar, az da olsa bazı zayıf rivayetleri de eserine almakta bir beis görmemiştir.
Eserde olaylar, bir bülbülün diliyle anlatılmaktadır. Böyle bir anlatım siyer geleneğinde olmamakla beraber özellikle şiirlerde gül Peygamberimizi, bülbül ise O'nun aşığını sembolize etmektedir. İskender Pala da hikayeyi 'Gül-bülbül' hikayeleri temelinde anlatmayı amaçlamıştır.
Esere “Bülbülün Kırk Şarkısı” isminin verilmesi bundan
dolayıdır. Kırk bölümden oluşan eserin her bölümünde anlatıcı olan Bülbül, Hz. Muhammed’le ilgili bir olayı anlatmakta yani bir şarkı terennüm etmektedir. En sonunda kırkıncı şarkıyla hayat hikâyesi tamamlanmaktadır. Her bölümün başında Divan edebiyatında Peygamberimiz için yazılmış farklı naatlardan birer beyit ve o beytin açıklamasının bulunması da güzel bir ayrıntı olmuştur. Ayrıca yazar bülbülün söylediği her şarkıya yani kitabın her bir bölümüne 'Ninni,
Koşuk, Pastoral, Sone, Mesnevi' gibi bir şiir türünü başlık olarak seçmiş ve bazı bölümleri bölümde adı geçen bazı sahabilere ithaf etmiştir.
"Bülbülün Kırk Şarkısı" İskender Pala'nın diğer kitaplarına kıyasla daha kolay anlaşılır tarzdadır ve dili daha sadedir. Eser, duyguları harekete geçiren yapısı vesilesiyle belli bir Siyer birikimine sahip olanların da, bu konuda hiçbir şey bilmeyenlerin de çokça istifade edebileceği bir kitaptır.
Ümmet olarak içinde bulunduğumuz bu devirde, cahiliye asrını saadet asrına çeviren Peygamberimizi tanıtan, O' nu anlatan ve gönüllerde sevgisini canlandıran eserlere her zamankinden daha muhtacız.
Medet ümmetlerin hali hep kandır Yä Rasûlallah
Medet zîrâ zaman âhir zamandır Yâ Rasûlallah
