Bütün dünya Müslümanlığında Abdülhamit’in siyasette en bağımsız İslâm hükümdarı olduğu sanısının yaşadığı dönemde Batı, her türlü temsilcisi, her türlü aracıyle bu İslâm imparatorluğunun içinde cirit oynuyordu. Tek giremedikleri yer Mekke ile Medine.*