Edebiyat tarihinin en iyi romanlarından biri olan Ana'nın yazarı Maksim Gorki, çocukluğuna dair anılarını yazarken bir yandan da psikolojik ve sosyolojik olarak ders çıkarılması gereken birçok olayı da okuyucuya sunuyor. Gorki'nin çocukluğu acılarla ve ikilemlerle geçmiştir. Onu tarihin en iyi yazarlarından biri yapacak tohumların çocukluğunda oluştuğunu görmek mümkündür. Gorki'nin çocukluğundaki çevreye bakılırsa sürekli terk edip giden ve belirli aralıklarla ortaya çıkan bir anne, iyi niyetli bir büyükanne, huysuz bir büyükbaba, genç yaşta ölen ve aralıklarla bahsi geçen bir baba, her biri birbirinden farklı karakterlere sahip dayılar, kuzenler, komşular... Hiçbir çocuğun yaşamaması gereken acılar, dayaklar ve savrulmaları ne yazık ki yazar yaşamıştır. Bunlar, yazarlığına etki etmiş olsa da keşke yaşanmasaydı da yazar da olmasaydı diye düşünülebilir. Fakat hayattan ve onun beraberinde getirdiği zorluklardan her zaman kaçış mümkün olmamaktadır. Gorki'nin çocukluğunu bu kadar iyi hatırlaması, hafızasının değil, travmalarının bir üründür. Yazar bunu çok iyi bir şekilde ifade ediyor okuyucuya: "Geçmişi düşünürken, onun gerçekliğine inanmakta güçlük çekiyorum. Kafamdan birçok olguyu söküp atmak isterdim, ama bu belleksiz ulusun eskimiş yaşantısı öylesine acımasızlıklarla doluydu ki birçok olayı anılarımdan tümüyle silemedim." Yoksulluk ve acılarla geçen çocukluk, Gorki'nin dünya görüşüne, ideolojik fikirlerine de yansımış, halktan yana, sosyalist bir görüşü benimsemiştir. Çocukken yaşına göre çok iyi bir düzeyde gözlem yeteneği olduğunu da görmekteyiz. Çarlık Rusya'nın işçi, köylü ve aile yapısı hakkında derin ve özgün gözlemleri bulunmaktadır. "Artık kavgalarını anlayamıyor, gözyaşlarını ciddiye alamıyordum. İnlemeleri, bağırmaları, birbirlerine verdikleri eziyetler, sık sık parlayan ve sonra birden sönüveren düşmanlıklar, bütün bunlara artık alışmıştım. Bunlar bana en küçük bir heyecan vermiyor, kalbimi de gittikçe daha az sızlatıyordu. Daha sonraları anlamıştım ki, hüzünlü ve yoksul bir yaşam yaşayan Ruslar, dertlerini kendilerine eğlence yapmışlardı. Acılarıyla çocuklar gibi oynuyor ve hiçbir utanma duymuyorlardı. Günlük yaşamın durgunluğu içinde, mutsuzluğun kendisi bir bayramdır, yangınsa bir eğlence. Silik bir yüz üstünde bir çizik bile bir süstür." (sayfa 183) Çocukluğunun büyük bir kısmını büyükbabası ve büyükannesinin yanında geçiren yazar, onların anlattıklarıyla dünyayı anlamlandırmaya çalışmıştır. Büyükbaba huysuz ve sinirli, bağnaz diyebileceğimiz bir hayat tarzına sahiptir. O yaştan itibaren Gorki, büyükbabası ile zıt düşmekte ve onu sevmemektedir. Büyükannesini sevmekte ve onun masallarını çok büyük bir heyecanla dinlemektedir. Büyükannesi iyi niyetli olsa da, onun da düşünce tarzı pek sağlıklı değildir ve Gorki ile o da tamamen bir uyum içinde değillerdir. Gorki o yaşlardan itibaren gözlemleri ve yaşantısıyla kendine özgü bir düşünce dünyası oluşturmaya başlamıştır. Bu kısımda es geçilmemesi gereken bir nokta ise ailenin tümünde bir şiddet eğilimi vardır. Bununla birlikte Gorki her ne kadar özgün bir yapı oluşturmaya çalışsa da kendine, mahalleye çıkıp kavga etmekten çok hoşnuttur. Bunu kendisi de ifade eder. Dışarı çıkıp kavga etmek, hırpalanmak, onun için bir tutkudur. Ailedeki bu durumun Gorki'yi böyle etkilediğini düşünmekteyim. Aile faktörünün ne kadar önemli olduğu burada karşımıza çıkmaktadır. Büyükanne ve büyükbabası farklı şekillerde bir din anlayışına sahiptirler. Büyükbaba çoğu zaman olduğu gibi burada da daha bağnaz bir anlayışa sahiptir. Gorki ise din ile olan ilişkisini şöyle açıklıyor: "O zamanlar, Tanrı hakkındaki düşüncelerim ve bende uyandırdığı duygular, ruhumun tek besiniydi; yaşamımın en güzel düşünce ve duyguları!... Diğer bütün konular bende iğrenti doğururdu. Her hâlde benim için dünyadaki en cana yakın, en iyi varlık Tanrıydı." (sayfa 108) Sözün kısası, tarihinin en iyi yazarlarından Gorki'nin ne de zorlu ve acı bir çocukluğu olmuş. O çocukluk, yazarı kötü yollara sürükleyememiş, Ana'nın yazarı olarak edebiyatın zirvelerine çıkarmıştır. İyi okumalar.

ÇocukluğumMaksim Gorki · Morpa Kültür Yayınları · 200615,7bin okunma

·

63 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.