Musa
Resmi Aten dininin çöküşünün, Mısır'daki tektanrıcı akıma tam anlamıyla bir nokta koyduğu düşünülmemelidir.
Akhenaten'in maiyeti arasında, Tuthmosis adında birisi vardır; bu ismin, ikinci bileşeninin "-mose" [oğul] olması dışında büyük bir önemi yoktur. Yüksek bir mevkidedir ve Aten dininin inançlı bir taraftarıdır, ancak düşünmeye ağırlık veren kralın (Kral Akhenaten) tersine enerjik ve tutkuludur. Onun için Akhenaten'in ölümü ve dininin terk edilmesi bütün beklentilerinin sonu anlamına gelir. Mısır'da sadece bir kaçak veya asi olarak kalabilir. Belki de uç eyaletlerden birisinin valisi olarak, birkaç kuşak önce göç etmiş olan bir Sami ırkıyla ilişki kurar. Yaşadığı hayal kırıklığının ve yalnızlığın baskısıyla bu yabancılara yönelir ve kaybettiklerini onlarda telafi etmeye çalışır. Onları kendi halkı olarak seçer ve ideallerini onlarda gerçekleştirmeye çalışır. Kendi maiyeti eşliğinde onlarla birlikte Mısır'dan ayrıldıktan sonra sünnet işaretiyle onları kutsar, Mısırlıların alaşağı ettiği yasaları ve Aten dininin doktrinlerini onlara empoze eder. Musa denen bu adamın Yahudilere empoze ettiği ahlak kuralları, ustası ve öğretmeni Akhenaten'inkilerden çok daha katı olabilir; Musa ise Akhenaten'in bağlı kaldığı On'un güneş tanrısına bağımlılıktan vazgeçmiş olabilir.
Akhenaten gibi Musa da bütün aydın despotları bekleyen aynı kaderi paylaşmıştır. 18. Hanedanlık dönemindeki Mısırlılar gibi, Musa'nın yönetimindeki Yahudi halkı da böylesine ruhanileşmiş bir dine katlanamıyor, bu din ihtiyaçlarına cevap vermiyordu. Her iki durumda da aynı şey olmuştu: tahakküm altına alınan ve ihtiyaçları karşılanmayan halk, başkaldırarak kendilerine empoze edilen dinin yükünü omuzlarından atmıştır. Ama uysal Mısırlıların kader Firavunu başlarından alıncaya kadar beklemelerine karşın, vahşi Samiler kaderi kendi ellerine almış ve zorbadan [yani Musa'dan] kendi elleriyle kurtulmuşlardır.
Öteki/PsikolojiKitabı okudu
·
59 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.