1. YA HEP YA HiÇ DÜŞÜNCESI: Her şeyi siyah ya da beyaz görürsünüz.
Eğer performansınız mükemmelin altındaysa, kendinizi tamamen başarısız
bulursunuz.
2. AŞIRI GENELLEME: Tek bir olumsuzluğu hiç bitmeyecek bir başarısızlık
demekmiş gibi görürsünüz.
3. ZiHiNSEL FILTRE: Tek bir olumsuz ayrıntıyı bulur onunla uğraşıp
durursunuz; gerçeğe bakışınız, bir damla mürekkebin tüm şişedeki suyu
bulandırması gibi kararır.
4. OLUMLUYU GEÇERSIZ KlLMAK: Olumlu olayların şu ya da bu nedenlerden
"sayılmaz" olmasında ısrar edersiniz. Böylece günlük hayatınızla ters düşen
olumsuz bir düşünceye kapılırsınız.
S. SONUÇLARA ATLAMA: Vardığınız sonucu destekleyecek kesin kanıtlar
olmamasına rağmen olumsuz bir değerlendirme yaparsınız.
a. Akıl okumak: Kendinizce birinin size ters davrandığını düşünür,
araştırmaya gerek bile duymazsınız.
b. Falcılık: Işlerin kötü gideceğini öngörür, kehanetinizin bir gerçek
olduğuna ikna olursunuz.
6. AŞIRI BÜYÜTME (felaketleştirme) ya da KÜÇÜLTME: Olayların önemini
abartırsınız (beceriksizliğiniz ya da başkasının başarısı gibi), ya da minicik
kalıncaya kadar küçültürsünüz (iyi özellikleriniz ya da başkasının kusurları
gibi). Buna "dürbün hilesi" de denir.
7. DUYGUSAL KARARLAR: Olumsuz hislerinizin aslında gerçeği yansıttığına
inanırsınız: "Hissediyorum, o halde gerçek olmalı."
8. -MELi -MALI CÜMLELERI: Kendinizi -meli -malı'larla motive etmeye
çalışırsınız.
9. ETIKEYLEME VE YANLlŞ ETIKETLEME: Aşırı genellemenin uç halidir.
Hatanızı tarif etmek yerine, kendinize olumsuz bir etiket yapıştırırsınız.
"Ben beceriksizin tekiyim.'' Başka birinin hoşunuza gitmeyen davranışı
karşısında "Kahrolası iğrenç herif" dersiniz. Yanlış etiketleme bir olayı
çok renkli ve duygu yüklü bir dille anlatmayı içerir.
10. KiŞISELLEŞTIRME: Kendinizi, aslında başlıca sorumlusu olmadığınız
olumsuz bir olayın nedeni olarak görürsünüz.