Ama insanoğlunun bağnaz ve acımasız önderlere boyun eğmeme, kendi içine kapanıp kalmama, ilişki kurma, birbiriyle konuşma, sevme, sevişme, savaşma, barışma, özerk varlık olma, yeni şeyler araştırma, yaratıcılık gibi yetenekleri de vardır. Eski çağlardan beri düşünce özgürlüğünü en çok savunanlar özgür düşünebilen, özerk kimlik duygusu taşıyan sanatçılar, yazarlar, düşünürler, bilim insanları, toplum eleştirmenleri olmuştur. Bir toplumun kültürel kalkınması ancak özerk kimlik duygusu olan, özgür düşünebilen insanlarla gerçekleşebilir.