Hem bazı kesimlere ihtar hem bazı kesimlerin içinde bulundukları gaflet hâlinden uyanış rehberi olması bakımından önemli. "Ameller niyetlere göredir. Herkes sadece niyetinin karşılığını alır." hadisi şerifinin 100 sayfalık şerhi gibiydi. Gazali'nin bu eserinde kullandığı aldanış kelimesi, "Görünüşe kapılıp yanlış bir yargıya varmak, yanılmak, avunmak, oyalanmak tanımı içinde ele alınmalıdır." Kitabın içinde insanın bireysel olarak nasıl aldanma halinde olduğunu açıklıyor, açıklıyor ama bunu aslında direk birey insan üzerinden değil de belirli bir topluluk üzerinden yapıyor. Mesela 3 başlık ele almış, küfür ehlinin aldanışı yani kafirlerin. Asilerin aldanışı yani isyankarların. Bir de müminlerin aldanışı yani inanıyor olduğu halde aldanış halinde olanlar. Burada küfür ehlinin aldanışı, neden inanmadığı, Yani burada aldanmak inanmamak kelimesine yakın bir tanımda kullanılıyor. Asilerin aldanışı bölümünde isyan etmeyi isyan etmeye bağlı sebepleri aldanış üzerinde açıklıyor. Müminlerin aldanışı aslında tam aldanış olarak ele alınıyor çünkü kafir ehli kendisinin aldanmış olarak görmüyor gerçekte gerçek olduğuna inanmıyor O bizim penceremizden aldanıyor ama müminin aldanışı hem bizim penceremizden aldanıyor hem de kendi penceresinden aldandığının farkında. Kimisi farkında değil işte bu farkında olmayan kişiler bu eseri okuduğunda yukarıda bahsettiğim gaflet halinden uyanma durumuna şahit olurlar. Aldandığının farkında olan hased, Kibir, dünya sevgisi vs. vs uzayıp gidecek bir sürü nefsinin hevasını kölesi olmuş insanlar için pek bir etkisi olacağını sanmıyorum bu eserin. Bu tür davranış içinde olan insanları aldanma hâlinden çıkarmak yerine, onları tanıyıp onlardan uzak durma konusunda daha fazla yardımcı olur bu eser. Yani şöyle düşünün adam hased, adam kıskanç, adam namazda kılıyor ama o kadar kötü niyetli o kadar kötü niyetli bir insan ki insan hakkı yemekten çekinmiyor, insanlara kötülük yapmaktan hiç çekinmiyor, sadece zahirde görünen farz ibadetleri yerine getiriyor. Bu insan aldanmıyor gayet de bilerek yapıyor bunu. Aldanan insan bunun farkında olmayan insandır ve bunun farkında olmayan insan bu eseri okuduğunda bu gafet halinde uyanabilir ama öbür insan zaten aldanmanın dışında kendi yaşadığı o hali o kadar kabullenmiş o kadar gerçekçi hale bürümüş ki bu eserin bize vereceği şey bu insanları tanımak olur, onları uyandırmak değil. Yine mesela bir durum var, günümüzde birçok dini figüre bakalım bunların içinde gerçekten hak ehli insanlar bir yana bir de bundan menfaat besleyen insanlar var. Yani bu işi dünyevi menfaat için yapan alimler var. İşte bu alimlerin şöyle bir sıkıntısı var, hem kendileri aldanma halindeler hem de kendileri üzerinden başka insanların aldanmalarını vesile oluyorlar. Mesela hiç inanmayan bir insan onu gördüğünde hidayete erişme konusunda onu örnek olarak görüp aldanıyor. Ya da mevcut da inanan bir insan onu görüp isyan aldanışına düşüyor. İşte bu bir zincir oluşturuyor ve en tehlikelisi de bu, Âlimlerin böyle aldanış halinde olması. Eserin 66. Sayfasında bir bölüm var, ve bu toplu aldanma haline güzel bir örnek veriyor: "Kötü alim... Bu tür kişiler, bazen azalmış bazen çoğalmış, ancak her daim var olmuştur. Zira Peygamber Efendimiz (s.a.s), "En hayırlı asır benim asrım, sonra ondan sonra gelenler, sonra daha sonra gelenler." buyurmaktadır. Bu kabul edilesi bir gerçektir. Esas kabul edilmemesi gereken, ulemâ arasında böylelerinin bulunmasını bahane ederek, İslâm âlimlerini kötülemeyi, onlar hakkında ileri geri konuşmayı hedefleyen girişimlere göz yummaktır. Zira böyle bir durumda, insanların dilleri çözülür, gerçekten takvâ ehli olup ilim sahibi olan kimseler hakkında ileri geri konuşmaya, onlara sataşmaya kapı aralanmış olur." S/66 Gazali'nin her eseri gibi bu eseri de benim için çok etkili oldu. Bu eser ilmihali bilgiler dışında, gaflet halinde ki bir insanı uyandırır. Müslüman biri açıp okumalı bu eseri denir demi mesela, ama Gazali'nin eserlerinin birçoğun da olduğu gibi bu eserini de okuyan "müslüman olmayan" bir kişi hidayete ulaşabilir, öyle bir yapısı var. hani öyle abdest alın, şöyle abdest alın böyle namaz kılın, bunu yapın gibi ilmihali bilgilerin dışında daha batini bir eser diyelim. İyi okumalar...

İnsanın Aldanışıİmam Gazali · Nefes Yayıncılık · 2016353 okunma

·

75 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.