"Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler" diyen kimdir?
Yine yanlış. O değil.
Muhtemelen tarih dersinde gördüğünüz şeyi dün gibi hatır- lıyorsunuz: "1789 yılıydı ve Fransız Devrimi tüm hızıyla cere- yan etmekteydi. Paris'teki yoksullar ayaklandı, çünkü yiyecek ekmekleri yoktu. Bu sırada Kraliçe Marie Antoinette (katı yü- rekli bir umursamazlık sergileyerek, komik olmaya çalışarak ya da yalnızca aptalca davranarak) 'ekmek bulamayanlar pas- ta yesin' şeklindeki ahmakça öneriyi ortaya attı."
İlk sorun şu ki, bahsedilen şey pasta değil brioche adlı bir çörekti (kullanılan ifadenin Fransızca aslı "Qu'ils mangent de la brioche" idi). Alan Davidson'un Oxford Companion to Fo- od [Oxford Yemek Rehberi] adlı eserinde brioche hakkında şunlar yazılı: "18. yüzyıldaki brioche (az miktarda tereyağı ve yumurtayla) çok az lezzetlendirilmiştir ve taze bir beyaz so- mun ya da ekmekten çok farklı değildir." Bu durumda bu söz- ler iyi niyetli bir girişim olabilir: "Eğer ekmek istiyorlarsa on- lara iyi cinsinden verin."
Kaldı ki, bu sözleri söyleyen Marie Antoinette değildi. Bu ifade en aşağı 1760'tan beri aristokratik çürümenin tasviri ola- rak yazılı bir biçimde kullanılıyordu. Jean-Jacques Rousseau bu ifadeyi daha 1740'ta duyduğunu ileri sürüyordu.
Yakın dönemde Marie Antoinette'in biyografisini yazan Lady Antonia Fraser, bu ifadeyi XIV. Louis'nin ("Güneş Kral") karısı Kraliçe Marie-Thérèse'e atfetmiştir; ama bu lafı söylemiş olabilecek bir sürü heybetli 18. yüzyıl leydisi vardır. Bu ifadenin propaganda amacıyla uydurulmuş olması da ol- dukça mümkündür.
Marie Antoinette'in kruvasan Fransa'ya memleketi Viya- na'dan getirdiğine dair bir başka hikaye daha vardır. Bu da pek muhtemel gözükmüyor çünkü Fransızlar kruvasandan ilk defa 1853'te bahsetmiştir.
İlginç bir şekilde, Avusturyalı gezgin hamur işi ustaları katmeri Danimarka'ya yaklaşık bu zamanlarda getirdiler; Da- nimarka, burada wienerbrød ("Viyana ekmeği") olarak bili- nen "Danimarka" böreklerinin isim babası olmuştur.
Viyana'da bu böreklere Kopenhagener adı verilir.
Sayfa 35
·
37 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.