İlhanlı Devleti'nin dağılma sürecinin de canlı şahidi olan Müstevfı devlet yıkıldıktan sonra 15 yıl daha yaşamış ve 750/1350 senesinde ölmüştür. Kendini iyi yetiştirmiş bir bürokrat ve allm olan Hamdullah Müstevfı iyi derecede Arapça ve Farsça bilmekteydi. Allmliğinin yanında iyi bir edebiyatçı olan Müstevfı, İlhanlı kültür dünyasının seçkin simalarındandı. Eserlerinden ilk kaleme aldığı Zafername'ydi. Zafername'yi 720/1320 yılında elli yaşındayken yazmaya başlamıştı. Onun tarihçiliğinde devrin birçok tarihçisinde de olduğu Reşidüddin'in etkisi bulunmaktaydı. Devlet hizmetine girdiği erken dönemlerde Reşidüddin'in himayesine giren Müstevfi, ona yardımcı olanlar arasında bulunmaktaydı. Müstevfi'nin tarihçiliğe merakı böylece başlamıştı. Onun tarihçiliğinde esas belirleyici olan isim ise Reşiddüdin'den ziyade oğlu Gıyaseddin'dir. Müstevfi, ilk eseri olan Zafernâme'yi Reşidiiddin'in oğlu Gıyaseddin'in teşvikiyle yazmıştı.380 Bu bağlamda da zaten sonradan kaleme aldığı eseri olan Tarih-i Güzlde'yi Gıyaseddin'e ithaf etmişti.381 Zafernılme, 75.000 beyitten oluşmaktadır. Eserini 1334 yılında tamamlamıştır. Zafername aslında bir şehnamedir. Firdevsl'nin eserini kendisine örnek almış ve Peygamber devrinden başlayarak kendi devrine kadar getirmiştir. O da eserini Firdevsi'nin eseri gibi mütekarıb vezniyle yazmıştır.
Zafername üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Peygamber'den ve halifeler tarihinden bahsedilmektedir. 25.000 beyitlik bir kısım olan bu bölüm Bağdat'ın Hülagû tarafından zaptına kadar gelmektedir. İkinci bölümde ise İslam'ın yayılmasından sonra İran'da kurulan devletlerden bahsetmektedir. Bu devletler arasında Saffariler, Samaniler, Gazneliler, Giiriler, Deylemliler, Selçuklular, Harezmşahlar, İsmfilliler, Salgurlular. Kirman Karahıtayları gelmektedir. Bu bölüm ise 20.000 beyitten oluşmaktadır. "El-sultani" adını taşıyan Üçüncü bölüm ise, Türklerin-Moğolların menşeinden, Oğuz Kaan'dan, Cengiz'in atalarından ve hayatından, oğullarından, dört ulustan ve İlhanlılardan bahseder, 30.000 beyitten meydana gelmektedir. Eser manzum olduğu için kaynaklar gösterilmemiştir.
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.