Görsel İdrakin Egemenliğinin Yol Açtığı Üç Hastalık
Görsel idrakin egemenliği, insanlığı, bağımlılık derecesinde üç hastalıkla karşı karşıya bırakıyor. Asrın Gazâlî’si olarak adlandırılan Faslı büyük âlim ve filozof Taha Abdurrahman’ın kavramlarını kullanacak olursak, bu üç hastalık; teferrüç,tecessüs ve tekeşşüf hastalığıdır.Teferrüç; bakma, izleme ve seyretme bağımlılığıdır. Her şeyi bir surete indirgeme, bir imaj olarak görme çarpıklığıdır. Müşahede ayrı bir şeydir; teferrüç başka bir şeydir. Teferrüç, varlığın, âlemin, hakikatin şahidi olan insanı, suretin, şeklin, görselin bakıcısına çeviriyor. Teferrüçte sadece faydalanmak vardır, yararlanmak vardır, haz almak için seyretmek vardır, hedonizme(hazcılık) götüren bir seyircilik vardır. Görsel idrakin egemenliğiyle insan, ekran karşısında âdeta âlimin dizinin dibindeki talebe oluyor. Mihrabın önündeki abide dönüşüyor. Öyle bir seyircilik doğdu ki, aklı göze indirgiyor, gözü dokunan ele dönüştürüyor. Helal-haram ayırt etmeksizin her şeye göz dikiliyor. Ancak Rabbimiz:
لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ اِلٰى مَا مَتَّعْنَا بِهٖٓ
"Sakın ola ki, iki gözünüzü dünyalıklara dikmeyin." buyurarak bu hususta bizi uyarıyor.Görsel idrakin egemenliğiyle insanlığı kuşatan ikinci hastalık tecessüstür. Tecessüs, başkasının mahremini araştırma hastalığıdır. Başkasının özeline sahip olma arzusudur.
Başkasının özel hâllerini takip etme tutkusudur. Ekran Uygarlığının her ferdi tecessüs hastalığına yakalanıyor.
وَلَا تَجَسَّسُوا
"Gizlilikleri araştırmayın.” ayetine rağmen bunu yapıyor, insanlar. Herkes herkesi gözetliyor. Başkasının özel hayatına nüfuz edip tüm mahremiyeti ele geçirmeye çalışıyor; mahremiyet âdeta ortadan kaldırılıyor. İnsan; bireyde, toplumda ve âlemde ne varsa her şeyi bilmek istiyor. Bu yolla her şeye tahakküm etmeye çalışıyor. Ekran Uygarlığında insan, âdeta Allah’ın rakîb (her şeyi gözeten), habîr (her şeyden haberdar olan), alîm (her şeyi bilen) sıfatlarıyla yarışırcasına bütün âlemin bilgisini ele geçirmeye çalışıyor. Üçüncü hastalık tekeşşüftür. Yani görülme ve seyredilme hastalığıdır. Tekeşşüf, teferrücün aksidir. Yani seyretme değil seyredilme arzusudur. Sürekli kendisini takdim etme, arz-ı endam etme ihtiyacıdır. Ekrandaki görüntüsüne âşık olma durumudur. İyi kötü ayırt etmeden bütün yaptıklarını cümle âlemle paylaşmaktır. Bu şekilde toplumun genelinde kötü, çirkin, uygunsuz görülen şeyler sıradanlaşıyor. Bütün kötülükler genelin kanıksadığı, alelade uygulamalar hâline geliyor. Allah Resulü bir hadisinde şöyle buyuruyor: “
كل أُمتي مُعَافًى إلا المُجاهرين
"Ümmetim yaptığı hatalardan dolayı affedilecektir; mücahirler müstesna.” Mücahir, yaptığı kötülük ve çirkinlikleri cehrileştirip, alenileştirip herkesle paylaşan, demektir.
Sayfa 98Kitabı okudu
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.