Tarih sınıfların mücadeleleridir. Ortaçağ sınıf mücadelesi dinsel/mezhepsel çatışmalar biçimine büründüğü temelinde yatan ekonomik neden-etkenlerle anlaşılabilir. Günümüz toplumlarında egemen olan burjuvazi ve ideolojisi iken, Ortaçağda; avrupa’da feodal, doğu toplumlarında ise Asya tarzı üretim biçimi/doğu feodalizmi-despotizmi hakimdi.Ortadoğu toplumlarında belirleyici rol oynayan inanç temelinde mezhep, ideoloji farklılığıydı. Diğer bir değişle özellikle ortaçağda sınıflar mücadelesinin örtüsü Ortodoks/sunni İslam – Batınilik ayrışmasıydı. Genel anlamda Nizari ismaililiği özelde Hasan Sabbah’ı irdelerken; ortaçağda mezheplerin sınıfların mücadelelerinin taşıyıcı aygıtı olduğu , sınıf çıkarlarını temsil ettiğini özellikle vurgulamak gerekir. Faik Bulut’un eseri, beş imamcılar/ismaililerin doğduğu koşullar, Nizarilerin ayrışması devamında Hasan Sabbah’ın etkileyen ortamı çeşitli tarihçilerin görüşlerini analiz etmiş, aynı zamanda ortodos/bağnaz din yorumunun eleştirisini işler. Engels’in ‘Her çağda dinsel kavgalar, aynı anda yürümekte olan sınıf kavgalarının yansımasından başka bir şey değildir. ‘ cümlesi tarih boyunca genelde Batıni-alevi, Nizari İsmaililerin özelde ise Hasan Sabbah’a karşı bu denli kin duyulmasının anlaşılmasında kritik bir öneme sahiptir. Tarihte iğdiş edilen, özünden koparılmaya çalışılan kişilerden biridir Hasan Sabah. Kâh ‘Haşhaşiler’, ‘afyonkeşler’, ‘cennet fedaileri’ kâh uyuşturucuyla merkezi siyasal örgütlenmeye bireysel suikat yöntemiyle kötülüğün vücut bulmuş hali olarak tanıtılmak istendi. Hatta tamamına yakın oryantalist, Ortodoks/sunni tarihçiler siyasal suikastların Nizarilerle görüldüğü kadar ileri gittiler. Assassin's Creed/Suikastçının inancı filminde de benzer dezenformasyon kurgusu üzerinden günümüzde yaşanan savaşların, suikast, cinayetlerin temelinde Nizari İsmaililerin başlattığı bir kaba, nedensiz cinayetlere vurgu yapar. Yeryüzüne barışı hakim kılabilmesi için; zaman makinesiyle savaşçılarını Nizarilere karşı gönderir. Savaşların bizzat nedeni olan toplumun sınıflara bölünüşü, karşıt sınıflar arasındaki mücadeleler savaşın, yıkımı beraberinde getirir. Sınıfsal ve politik konumları gereği; sorunu tarihselliğinde, dinamik bir süreç olarak algılamayan egemen sınıfın çeşitli alanlardaki sözcüleri, diğer karşıtlarına olduğu gibi emekçi kesimler arasında güç kazanan Nizari ismaililere de karşı çok yönlü taaruzun nedenidir. Kitapta tarihselliğinde işlendiği gibi, Oryantalistlerin kaynağı Marco polo'ya dayanıyor. O da nizarilerin egemenliğinden sonra, kaleye pek yakın olmayan bir yerden geçiyor. Yazdiklaarı tamamen duydukları, varsayımları üzerinde kuruyor. Mesela "Cennet bahçeleri" diye kurgulanan, alamut'a olan uzun süreli kuşatmalara karşı kadrolarının dışarıya bağının olmadığı zamanlarda, meyve sebze ihtiyacını karşılamak için yapılan bahçelerdir. 4 İsmailinin ibadet esnasında öldürülmesi, bireysel suikastlar kendi hareketini korumaya refleksinden doğuyor. Bunlar gibi bir çok örnek var. Bunca yaratılan kara propagandanın nedeni, emekçiler, yoksul kesimler arasında destek görmesi ve fikirlerini gerçekleştirmek için aktif mücadele içinde olmalarıdır. Kitabın son bölümünde ise Eşitlikçi-dervişan 'Cumhuriyetleri' incelemektedir. Faik Bulut'un ortadoğuda siyasi mücadele için uzun süre bulunması (bir kısmı siyonizme karşı mücadelede, İsrail zindanlarında tutsaklığı da kapsayan), birçok dile tercümanlık seviyesinde hakim oluşu ve konu üzerinde Türkçeye çevrilmeyen eserlerden alıntılar sunarak, ufkumuzu genişletiyor. Yazarın ayrıca Karmatiler üzerine kitabı bulunmaktadır. İleri okuma önerileri; Bernand Lewis ve özellikle Farhad Daftary’nin kitapları

Eşitlikçi Dervişan Cumhuriyetleri ve Hasan Sabbah GerçeğiFaik Bulut · Berfin Yayınları · 200033 okunma

·

37 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.