Hilafette Kureyşlik Şart Mı?
Kaynaklarda halîfenin Kureyş kabîlesinden olma şartı da zikredilir. Bu, Hazret-i Peygamber' in "İmamlar Kureyştendir" hadîsiyle sabittir. Ancak meselâ Hanefilerden Sadru'ş-Şeri'a es-Sânî (747/1346), Şâfi'îlerden Ebû Bekr el- Bakıllānî (403/1012), Malikîlerden İbn Haldun (808/1405) gibi İslâm hukukçuları bunun şart olmadığı görüşündedirler. Nitekim Hazret-i Peygamber "Başınızda Habeşli bir köle bile olsa onu dinleyiniz ve itaat ediniz" buyurmuştur. Halifenin Kureyşiliğini şart görmeyenler, bu hadîsi Kureyş'in asabiyyetiyle izah eder ve o zaman için Araplar arasında en şerefli kabîlenin Kureyş olduğunu, halkın bunlardan başkasına itaat etmeyeceğini, halka söz geçirmeye de ancak Kureyş'in muktedir olduğunu söyler. Bazıları bu şartı, halîfeliğe lâyık kimseler arasında Kureyşli de varsa onun öne alınması şeklinde anlar. Bazıları ise sadece Hulefă-i Râşidîn için bahis mevzuu olduğunu söyler. Bu prensip, XX. asır başlarında, Osmanlı hanedanının halîfeliğinin gayrı meşruluğunu ileri sürerek, halîfenin dünya Müslümanları üzerindeki nüfuzunu yok etmek isteyen emperyalistler tarafından propaganda maksadıyla sıkça gündeme getirilmiştir. Ancak Osmanlı hükümeti bunu fazla ciddiye almamıştır. Öte yandan bilhassa Arap asıllı ulema, halifelik için Kureyşiliğin şart olmadığını, hatta bazıları Osmanlı hanedanının anne yoluyla Kureyş'e mensubiyetini müdafaa etmiştir.
Sayfa 257Kitabı okuyor
·
60 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.