Nizâmiye medreseleri, medrese binasından, vakıflarından tutun öğretim programlarına kadar kendinden sona gelenlere örnek olmuştur. Nûreddin Zengi'nin yaptırdığı medreselerden Fâtih Medresesi'ne kadar bütün medreseler bu modeli geliştirerek devam ettirmişlerdir. Kendine has özellikleriyle önceki medreselerden ayrılan ve yeryüzünün ilk üniversitesi olarak kabul edilen Nizâmiye medreseleri, muîdlik müessesesini ihdas edip eğitimin hizmetine vermekle ortaya yeni bir orijinalite daha koymuş oldu. Bu müderris yardımcılığının (muîdlik) medresede yer alması, onun yeryüzünün ilk üniversitesi olmasını da teyit etmektedir.