fenomenoloji
"Fenomenolojiyle uğraşmak isteyen biri, onun ikili bir sorgulamayla özetlendiğini bilmelidir: İnsan bilincinin doğası nedir? Dünya hakkında ne biliyoruz?
İlk soruyu ele alalım.
"Kendini bil" den "düşünüyorum öyleyse varım " a giden binlerce yıl boyunca, kendi varlığına dair insanın bilincinden ve özellikle bu bilincin kendini nesne olarak ele alma kapasitesinden oluşan insanın bu gülünç ayrıcalığı üzerine sürekli şerh düşülüp durulmuştur. "O" bir yeri kaşıdığında, insan kaşınır ve kendini kaşımakta olduğunun bilincindedir. Adama sorarlar: Ne yapıyorsun? Cevap verir: Kaşınıyorum. Sorgulamayı derinleştirirsek (kaşınıyor olduğun olgusunun bilincinde olduğunun bilincinde misin?) yine evet diye cevap verir. Eklenebilecek bütün o "bilincinde misin?"lere de evet der. Yine de insan kaşındığını ve bunun bilincinde olduğunu bilince daha az mı kaşınır? Düşünümsel bilinç onun kaşınma düzenini olumlu yönde etkiler mi? Hiç değil. "O"nun kaşıdığını bilmek ve bunu bildiğinin bilincinde olduğu olgusunun bilincinde olmak "o"nun kaşıdığı olgusunu kesinlikle hiç değiştirmez. Bir handikap daha: Bu üzücü durumdan kaynaklanan bilinç berraklığına tahammül etmek gerekir ve 10 kilo eriğine bahse girerim ki, bu bilincin artırdığı can sıkıntısını kedim ön patisinin basit bir hareketiyle başından savar. Ama bir varlığın kendinin kaşınmakta olduğunu bildiğini bilmesi insanlara son derece olağandışı gelir, çünkü başka hiçbir hayvan bunu yapamaz ve biz de böylece hayvanlıktan kurtulmuş oluruz. Insan varlığının bu önceliği birçok kişiye göre tanrısal bir şeyin tezahürüdür; bütün fiziksel şeylerin tabi olduğu içimizdeki soğuk determinizmden kurtulan bir şeydir bu.
Bütün fenomenoloji bu kesinlikle üzerine oturmuştur: Ontolojik saygınlığımızın işareti olan düşünümsel bilincimiz, incelenmeye değen tek kendiliğimizdir, çünkü bizi biyolojik determinizmden kurtarır.
Bizler fiziksel şeylerin soğuk determinizmine tabi hayvanlar olduğunuzdan, kimse önceki her şeyin hükümsüz olduğunun bilincinde gözükmüyor."
Sayfa 47Kitabı okuyor
·
52 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.