Yakın çağların başında Osmanlı Milli Eğitimi, imparatorluğun kuruluş zamanındaki şeklini muhafaza etmekte idi. İlk öğretim mekteplerde, yüksek öğretim medreselerde verilmekte idi. Bugünkü manada orta eğitim veren bir okul yoktu. Bütün şehir ve kasabalarda ilkokullar vardı. Büyük şehirlerle kasabaların bazılarında da medreseker mevcut idi.
Mekteplerde Arap alfabesi öğretildikten hemen sonran Kur'an okumasına başlatılırdı. Çocuklar manasını hiç anlamadıkları Arapça Kur'anı çok kere ezberlerlerdi. Mekteplerde din bilgisi, tecvit, ilmihal da okutulurdu. Bütün bu dersler çocuğu hayata hazırlamaktan çok ahırete, Tanrı'nın selametine vardırmak gibi bir düşünce ile yapılırdı.