Öncelikle 
Semih Doğan Bey'in İthaki Yayınları okumalarından feyz alarak kitabı okuduğumu bildirmek isterim.Gerçekten de pişman olmadım.
Altı kitaplık bir serinin ilk kitabı olan Dune,1965 yılında Frank Herbert tarafından kaleme alınmıştır ve üç bölümden oluşmaktadır.Yazarın hayat görüşünün etkileri de eserinde görülmektedir. Budizm ve çevrebilim alanlarına ilgisi Herbert’ı uzay evren, ruhsal boyut ve çevre üzerinden yola çıkarak bilim kurgu özelliklerine sahip Dune evreninin kapılarını bizler için açmaya yöneltmiştir. Aslında bir kurgu kitabı deyip geçmemek de lazım.Yaşadığımız dünyadaki kavramlar,olaylar farklı isimler ve terimlerle de olsa aynı şekilde gerçekleşiyor.
Dune evreni,imparatorluk tarafından yönetilen feodal bir yapıya sahiptir.Büyük ve güçlü iki Hanedan vardır:Atredies ve Harkonenn. Atreies Hanedanı,Dük Leto ve bir Bene Gesserit rahibesi olan Jessica tarafından yönetilmektedir.Büyük bir planın parçası olarak İmparator tarafından Dük Leto Arrakis gezegeninin yöneticisi olur.Bu durumdan hoşlanmayan Harkonenn hükümdarı Vladimir bir savaş başlatır.Çok kanlı ve şiddetli olan bu savaş,Dük Leto’nun ölmesiyle fakat Jessica ve oğulları Paul’un kurtulmasıyla sonuçlanır.Böylece Paul Atreides’in Paul Muaddib’e dönüşüm yolculuğu başlamış olur.
Ufak bir girişten sonra sırayla Arrakis gezegeninin çevresel ve ticari yapısına değinmek istiyorum.
Arrakis çorak topraklardan oluşan diğer bir tanımlamayla bir çöl gezegenidir.Su oldukça değerli ve nadir bulunur.Bu yüzden çok zor yaşam şartları vardır.Bu gezegende yaşayanlar vücutta oluşan sıvıları suya dönüştürebilen damıtıcı bir giysiye muhtaçtırlar.Yoksa ölüm kaçınılmazdır.
Ayrıca gezegen çok önemli bir bir zenginliğe –baharat kaynağına sahiptir.Bu durum da güç savaşlarına yol açmaktadır.Melanj adıyla da bilinen bu madde geleceği gösteren bir içeriğe sahiptir ve ticareti çok yüksek ücretlerle yapılmaktadır..Nitekim de paranın çok olduğu yerde ticari kurnazlıkların ve ihanetin olmaması mümkün değildir.Bu noktada Lonca Teşkilatı karşımıza çıkıyor.Çıkarları doğrultusunda her şeyi göze alabilecek bir yapıya sahipler.Çekindikleri fazla kimse yoktur.Fremenler dışında.
Göçebe bir toplıluk olan Fremenler,gizli geçitlere sahip mağaralarda yaşayarak çölde hüküm sürerler.Kum solucanlarını avlayıp onları yolculuk için kullanabilecek kadar çöl hayatına adapte olmuşlardır.Kum solucanları demişken biraz da onlardan bahsedeyim.Çölün diplerinde yaşayan,Küçük Yaradan da denilen yarı bitki yarı hayvan niteliğine sahip olan ve vücut atıklarıyla baharat üretimini sağlayan varlığı iç güdüsel olarak koruma görevini üstlenmişlerdir.Yaşam suyu,zehirli bir su,olmadan öldürülemezler.Yaşam suyuna sahip Fremenlerin gücü biraz da buradan geliyor.
Su değerliydi dedik değil mi? İmparatorluk gezgini Kynes’ın araştırmaları ve deneysel çalışmaları sonucunda Arrakis’te Fremenlere ait gizli bir yerde su rezervi bulundurması da apayrı bir planın parçası olarak karşımıza çıkıyor.Yetiştirebilir bitkiler ve yaşanabilir bir Arrakis hayali Fremenleri savaşmaya ve sürekli olarak kendilerini geliştirmeye yöneltiyor.
Bir önemli taraf da Bene Gesseritler’dir.Bir tür rahibe okulu olarak geçer fakat amaçları farklıdır.’’Kutsal Heidatz’ diye adlandırdıkları bir kişiyi planlı bir üreme yoluyla dünyaya getirmektir.Birden fazla yerde bulunan ve uzay zaman kavramının dışına dahi çıkabilecek bir insanı yaratmak ve yarattıkları insanla güce sahip olmak hedeflerini uzun vadede planlarla güçlendiriyorlar.Fremenlere ,sömürgelerdeki misyonerlik misali;bir rahibe Ana göndererek idealarını yavaş yavaş işleyerek zamanı geldiğinde Fremenlerin yanlarında olmasını sağlamak da planların bir diğer kısmı.
Jessica tüm kurallara karşı gelerek aynı efsanenin peşinden giderek Paul’ü dünyaya getirmiştir.Paul Bene Gesseritler için ’Kutsal Heidatz’ Fremenleri içinse Lisan-ül Gayb.Bir efsanenin şekil almış hali olan henüz 15 yaşındaki Pauldür aslında.Annesi tarafından özel olarak yetiştirilmiştir.Büyük savaştan kaçıp kurtulduğunda Fremenlerle birlikte çölde yaşayarak hem kendi mücadelesini vermek hem de babasının intikamını almak için kendini geliştirmiştir.Bu aşamaları geçerken de bir çok kayıp vermiştir
Kitap için düşüncelerime gelirsek,Frank Herbert’ın ,Paul’ün Dük Leto’nun oğlundan bir Mesih olma aşamalarını anlatırken yarattığı kurguyu gerçekten de çok beğendim.Kimi zaman kafam karıştı;kimi zaman sa şaşırdım.712 sayfa bir kitap olmasına rağmen çok akıcı bir dil ve iyi bir kurgu olması sayesinde kitap alıp götürdü beni.Bu da yazarın kabiliyetinin ne kadar yüksek olduğunun bir göstergesi.Kendisine ait bir terminolojisi olmasından dolayı bir terim sözlüğüne sahip olması iyi bir detay olmuş.Ayrıca Dune ekolojisi ve tarihi hakkında da ek bölümleri okumak faydalı olabilir.Çünkü kitabın bazı yerlerinde e biraz karmaşa oluyor.
Bilim kurgu sevenler için Dune gerçek bir hazine zannımcaAyrıca kitap araştırmasını yaparken filminin de olduğunu gördüm.Merak edenler için linki de ekliyorum.
fullhdfilmizlesene.org/bilim-kurgu-fil...
··
1 artı 1'leme
·236 görüntüleme
Derinlemesine ve güzel bir inceleme olmuş. Beğenmenize sevindim Ayça Hanım. 712 sayfalık bir kitabı tavsiye etmek insanın omuzlarına biraz yük bindiriyor çünkü. Rahatladım diyebilirim :) Bu kitabın kurgusuna bayılıyorum. Hele çölde geçen kısımlar, suyun değerli oluşu, Fremenler'in vücudundaki suyu muhafaza etmek için her türlü yolu denemesi ve kitaptaki ruhani hava çok hoşuma gidiyor. Sayenizde yeniden yaşadım. Elinize, emeğinize sağlık :)
Semih Bey,teşekkür ederim.Sevdiğim bir tür ve sağlam bir kurgu olduğu için sayfa sayısı zorlamadı beni.Açıkçası bu kitaba inceleme yapabilir miyim diye çok düşündüm.Çünkü oldukça karmaşık bir kurgusu var.Kitabın temel ögelerini anlatmamam rağmen aslında çok daha fazla detay var.Uzun bir süre aklımda yer edecek.Beğenmenize de sevindim.O ruhani hava benim de çok hoşuma gitti.Darısı serinin diğer kitaplarının başına:))
Bu kitabın her sayfasında on kişiye yetecek akıl vardı. Seriye başladım ama okul yüzünden tadını tam alamam diye yaza erteledim. Kitabı tekrar hatırlatan bu güzel inceleme için teşekkürler efenim :))
Rica ederim:)Gerçekten de iyi bir seri ama beynimi o kadar zorladı ki ben de bir nefes alacağım.
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.