Isaac Asimov'un orijinal Vakıf üçlemesinin son kitabı olan "İkinci Vakıf", üçlemenin en heyecanlı ve belki de en rahat okunan kitabı olarak görülebilir. Asimov'un Vakıf üçlemesi 1951,1951,1952 yıllarında yayınlanmış art arda. Yazar, İkinci Vakıf'tan 30 sene sonra üçlemeyi sürdürmeye karar veriyor ve dört kitap daha yazıyor. Bu yeni kitapların sonuncusu ise Vakıf'tan önceki olayların anlatıldığı, Hari Seldon'ın yani psikotarihin kurucusu bilim adamının baş karakteri olduğu bir kitap. Vakıf, Vakıf ve İmparatorluk, ve son olarak İkinci Vakıf, Asimov'un başyapıtlarından birisi olarak kabul edildiği gibi, bilimkurgu için de en önemli eserlerden biri olarak görülüyor. Çok büyük oranda diyaloglara dayalı, karakter geliştirmenin daha arka plânda kaldığı, betimlemelerle zaman kaybetmek yerine hızlı bir kurguyla meselesini derdini öne çıkarıp sonlandırmak gibi bir kaygısı var serinin. Ancak ilk kitap 5 öyküden oluştuğu için en kendine özgü, okuması en zor olan da bu ilk kitap, yani Vakıf diyebiliriz. Serinin son kitabı olarak İkinci Vakıf, seriyi sonlandırırken üçlemenin en hızlı kurgusu olan kitabı olarak düşünülebilir, bu da kitabın daha bir heyecanla okunmasını sağlıyor elbette. Asimov'un bu üç kitapta ortaya koyduğu gelecek zamanda bilimsel gelişmeler, teknik göz kamaştırıcı yenilikler, zamanına göre çok şaşırtıcı görülebilecek buluşlar yer alıyor olabilir; milyarlarca gezegene yayılmış insan türü ve insan gücü karşısında bütün meselenin hâlâ ve ısrarla iktidar, güç, yönetme arzusu olması ise şaşırtıyor insanı. Asimov bu noktalarda milyarlarca gezegene yayılmış bir imparatorluğun yıkılışı ve bu yıkılışı mininum zararla atlatmak isteyen psikotarihçi Hari Seldon ve onu neredeyse bir peygamber gibi kabul edip peşinden giden nice politikacı, yurttaş, bilim adamı ve üç kitapta da yaşanan tükenmek bilmek, yıllar ve hatta yüzyıllar alan mücadeleler, savaşlar, kapışmalar aracılığıyla insan türü hakkında da tespitler yapıyor. Galakside karşımıza hiç çıkmayan uzaylılar, farklı kültürler, farklı doğalar yerine sadece insandan oluşmuş bir uzay tasviriyle ve üç kitapta da en önemli mesele olan toplumların yönetilmesi, manipülasyonu, nasıl yönetilmesi gerektiği konuları üzerinde dönerek Asimov tamamen insan türü ve insanın uzayı fethine odaklandığını belli ediyor. Belki de Asimov uzayın insan tarafından fethinin insanın menfaatine olduğunu düşünerek yazıyor ve bu yayılmacılığı hem kaçınılmaz hem gerekli görüyor; ancak ne kadar büyümüş, genişlemiş, hatta milyarlarca gezegene yayılmış olsa da insanın temel kusurlarının, temel meselelerinin değişmeyeceğine dair bir kötümserlik de içeriyor diyebiliriz belki ... sorunların çözümünde bilim ve politikanın işbirliğine işaret ediyor Asimov. Her zaman en güçlü olan yenmiyor, ya da en güçlü olanlar, en iyi bilgiye sahip olan ya da bilgiyi en doğru, gerektiğinde en manipülatif şekilde kullanabilenler oluyor. Vakıf'ta ölüm de en az uzay, zaman ve yaşamak kadar önemli. Üç kitapta da en önemli liderler, en önemli düşmanlar, Seldon gibi devrimciler vb ölüp gidiyorlar. Ölümleri Taht Oyunları gibi sansasyonel de olmuyor... sadece ölüyorlar. Yaşamaları kadar doğal, üzerine fazla söz edilmeden, bir önceki kitapta yüzlerce sayfa karşımızda olan bir karakter bir diğer kitapta ölmüş oluyor. Öykülerde de aynı durum var. Asimov yaşamalarını da, ölmelerini de sorun etmiyor karakterlerin. Uzaydan, zamandan ve dönüp duran gezegenlerden ve o gezegenlerde debelenip duran insanlar dışında birşey yok gibi. Herhangi bir inanç, herhangi bir mitoloji çıkmıyor karşımıza, çıkıyorsa da bu tamamen Vakıf'la ilgili bir durum oluyor. Sanki uzaya mümkün olan en nesnel gözlerle, mümkün olan en çıplak şekilde bakıyor gibiyiz. Bu anlamda sıkıcı, insanı afallatan bir evren tasviri yaptığını söyleyebiliriz yazarın. İnsanla dolu kıpır kıpır, ama soğuk, sevilemeyecek bir evren Asimov'unki. Ursula K. Le Guin gibi insanı, evreni, folklorü , mitolojiyi geliştirmek, anlatmak, söylemek derdinde değil Asimov; çatallaşsa da düz ilerlemeyen, ama ilerlemeye çalışan bir çizgide akıyor gibi onun evreni; " ölürüz ve yaşarız. bizi ancak zaman helâk eder" diyeni hatırlamadan edemedim. Vakıf'ı bilimkurgu seven herkese öneriyorum.

İkinci VakıfIsaac Asimov · İthaki Yayınları · 20201,590 okunma

··

108 görüntüleme

Kemal Berkay Buran

@grikafka ·

07 Ağustos 2020 18:13

Hocam vakıf serisindeki güzel ve kaliteli incelemeleriniz için size minnettarım. Kendi incelemelerimi yazarken her adımımda bana yol gösterdiler sağolun varolun 😇

Cem

@Rogojin ·

07 Ağustos 2020 18:40

Ben teşekkür ederim çok incesin gerçekten. Yazdıklarını da mutlaka okuyacağım.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.