Homeros'un "Destan"ından "Roman"a Yaşar Kemal
Yaşar Kemal, “bilinen edebi gelenek"/“Yaşayan epik gelenek”ten geçerek kendi edebi anlatısını kurmuştur. Kendi roman dünyasını yaratırken yeniden kurma/söylemenin ardına düşer. Sözlü geleneğin bütün anlatı biçimlerini yaşar/bilir. Kendisi bir okur olarak modern anlatılara gidince, yaşadığı coğrafyanın nasıl/niçin/neden anlatılacağını görür, hisseder. Bu süreçteki “sosyal bilinç”lilik durumu da buna ivme katar elbette.
Yaşar Kemal, “hayatı olduğu gibi verme” bilinciyle ilk kısa anlatılarını (“Pis Hikaye”, “Bebek”, Hüyükteki Nar Ağacı, Teneke) yazar. İnce Memed’e de geldiğinde artık epik kahraman yaratmanın ardına düşer. Ki, ona göre epik şudur:
“ ...epik hayatı olduğu gibi verir, hayatı bütün güzellikleriyle kabul eden insandır epik şair. Ben başka bir şey de söyleyeceğim: Epik, hayata, toptan hayata bir minnettarlık çığlığıdır.” (s.178)
(...)
Taşa minnet, ağaca minnet, buluta minnet, çiçeğin açmasına, insanın tadına hatta bütün pislikler kötülükler içinde, isyan etmeden o pisliğe, savaş içinde bile insanın güzelliğine minnet.
Toptan hayata minnettarlıktır epik, müthiş bir umuttur. Bizim çağımız epik gelenekten kopmasaydı böyle karamsarlığa düşer miydik? Nedir o umutsuzluk, o karamsarlık; o ahmakları dinlersek, toptan intihar etmemiz lazım. İnsanoğlu umutsuzluğa düşmüyor ki, insanlığın hayatı büyük bir sel içinde akıyor ve o sel işte epikte yansıyor. (s. 178)
Yaşar Kemal'in Homeros'tan, onun epik geleneğinden alıp taşıdığı “İnsanca Uyum” / “İyimserliğin dile getirilmesi” düşü /düşüncesi neredeyse onun bütün anlatı anakarasının tözünü oluşturmaktadır. İnce Memed’den başlayıp,“ “Bir Ada Hikâyesi’’nde vardığı yer budur.
Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz; son romanında bir ütopya adası kurarak o iyimser bakışı/duyuşu pekiştirmek ister. Onca savaştan, kırım kıyımdan sonra insanlığı düzlüğe çıkaracak olan insanca bakışın / uyumun / iyimserliğin dile getirilmesi düşüncesidir onu sarmalayan.
Feridun Andaç / Sözcükler 52 - Sayfa 49
·
12 görüntüleme
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.