Böylelikle bireysel özgürlüğe getirilen kısıtlamalar sertleştikçe bunlara karşı gösterilen tepki de sert ve yıkıcı olacaktır. Bu bir “doğa kanunu”dur. Her birey bir şekilde bir diğeri gibi düşünmeye zorlandıkça düşüncesinin üretici kuvveti yıkıcı hale gelir. Bu durum uç noktada bireyleri gözü dönmüş bir deliliğe ve tüm toplumsal ilişkileri sapkınlığa götürür. Bu çelişki, ister sivil otorite dini otorite tarafından emilsin, ister sivil otorite bireylere dinle yarışan, ancak isteyerek ya da istemeyerek dinle aynı doğaya sahip olan bir “dünya görüşü” empoze etmeye çalışsın, devlet kendisini bir dinle özdeşleştirdiği zamanlarda daha keskin bir şekilde açığa çıkar. Böyle bir sistemin sürebilmesi için bütün bireylerin gerçekten aynı Tanrı ya, aynı şekilde ve aynı terimlerle inanması gerekir. Ancak böylesi bir aynılık imkânsızdır ve düşünülemez.
spinoza ve siyaset,etienne balibar
·
1 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.