Hesiodos Homeros ile birlikte Yunan yazınının ilk ozanlarındandır. Çoğu zaman ozan olarak Homeros’un arkasında gösterilse de –ki gösterilmesinde haklı sebepler vardır- bazı özellikleriyle birbirlerinden ayrılırlar. İncelemeye bu farklılıkları belirterek başlamak istiyorum: 1. Homeros yapıtlarında ismini vermez, kişiliğini belli etmez. Ama Hesiodos hemen eserinin başında ismini verir, ilerleyen sayfalarda da ben gibi zamirlerle kendini belli eder. 2. Hesiodos’un üslubu daha eğitici, Homeros’un ise destansaldır. Hesiodos’un üslubu eğitici olduğu için kendi görüş ve inanışlarını eserine sokmuştur. Adeta bir bilge gibi öğüt verir. Ama çevirmenimiz eserinin bir öykünme ve köylü yapıtı olduğunu belirtir. 3. Homeros soylu sınıfın destansı anlatıcısıdır. Alt sınıftan birilerine yer vermez, verse bile onları soylu sınıfa ezdirir. Oysa Hesiodos çoban, çiftçi, denizci gibi alt sınıfın insanını eserine sokmuş ve onların savunucusu, yol göstericisi olmaya çalışmıştır. Kitabın Thegonia kısmında tanrıların doğuşundan bahsedilir. Hesiodos’a göre tanrılar sonsuz bir boşluk olan Khaos’tan doğmaya başlamıştır. Önce Yer(Gaia), Aşk(Eros), Gece(Erebos), Gök(Uranos), Deniz(Pontos) doğar. Bunlar da aralarında birleşerek yaradılışı devam ettirirler. Yer ile Gök birleşir ve meşhur tanrı soyu Titanlar doğar. Titanların hakimiyetlerinden sonra Olympos’un ölmezleri hüküm sürerler. Hesiodos yaradılışı soylara ayırır ve detaylı bir soy ağacı çıkartır. (detay için bkz. #32029374) Tanrıların özellikleri sadece yüzeysel olarak verildiği için ön bilgi edinmek daha sağlıklı olabilir. İşler ve Günler kısmının özü şudur: Yüce Tanrılara karşı sorumluluklarını yerine getir, onlara karşı gelme. İyi, doğru, çalışkan bir insan ol. İşler kısmında Hesiodos’un yukarıda bahsettiğimiz yol gösterici özellikleri karşımıza çıkar. Bir babanın oğluna öğüt vermesi gibi o da kardeşi Perses’e adalet, doğruluk, tarla işleri, komşuluk ilişkileri, denizcilik, ev, aile, çalışma, insan ilişkileri gibi konularda detaya varacak şekilde öğütler verir. Doğruluğun ve çalışmanın önemini de her fırsatta belirtir. Günler kısmında ise hangi günlerde hangi işler yapılmalıdır diye yapılması gerekenleri sıralar. İçerikle ilgili değinilmesi gereken son nokta Prometheus ve Pandora’dır. Homeros’ta bu iki efsane geçmez(miş). Kimi der ki insan Prometheus tarafından yaratılmıştır. Ben de Zincire Vurulmuş Prometheus incelemesinde(#32029374) bunu belirtmiştim. Hesiodos’ta Prometheus’dan önce de sonra da insan hep vardır fakat nasıl yaratıldığı hakkında bilgi yoktur. Ama Hesiodos hem Thegonia’da hem de İşler ve Günler’de Prometheus’un ateşi çalarak insanlara yardım etmesini, cezalandırılışı yapıtına koyar. Aynı şekilde Pandora efsanesi de iki eserinde de yer alır. Pandora tanrılar tarafından insanlara ceza olarak gönderildiği söylenen ilk kadındır. Ceza olarak gönderildiğinden midir nedir Hesiodos kadınlara karşı tam bir hödük tutumu benimser: “Ha bir kadına güvenmişsin ha bir hırsıza” “Bir karı ki boğazından başka bir şey düşünmez.” Ne kadar tanrıları yüceltip, insanlara faydalı öğütler vermeye çalışsa da kadına değer vermediği için ozan olarak gözümüzde değerini düşürür. Bu eser mitoloji için temel kaynaklardan biridir. Ama verilen bilgiler yüzeysel olduğu için önceden bir şeyler karıştırmak lazım. Karıştırmasanız da kitabın sonunda geniş bir sözlük var. Çevirmenler Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu bir de geniş çaplı bir inceleme yapmışlar kitap ve Hesiodos için. O da okunmaya değer. Bana göre bu kitap okunup hemen kabul edilmemeli diğer eserlerle yani Homeros ile mukayese edilip bir sonuca varılmalıdır. Keyifli okumalar diliyorum.

Theogonia - İşler ve GünlerHesiodos · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20161,409 okunma

··1 alıntı·

788 görüntüleme

Yasin

@savyasin ·

07 Kasım 2018 22:49

Kıymetli incelemeniz için teşekkürler, elinize sağlık

Murat Sezgin

@Muratsezgin ·

07 Kasım 2018 23:40

Ben teşekkür ederim.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.