Sırrı Misallerde Saklı
Abd-i Rabb; Rabb'in kulu.
"Durum böyle olunca, Allah Teâlâyı ve Varlığın esrarını bilmek istidadı yönünden, insanlar arasında pekçok mertebe farkı bulunacağını tahmin etmek hiç de zor değildir. Bu olguya dayanan İbn Arabi insanları çeşitli yollardan sınıflandırmaya tâbi' tutmaktadır. Bu sınıflandırmalann hepsinin de kendilerine mahsus standartları vardır. Bunlardan birkaçına daha önce değinmiştim. Şimdi de tipik üç sınıflandırma takdim ediyorum.
Birinci sınıflandırma insânları iki kategoriye ayırmaktadır: 1) idrâkleri âhirete yönelik olanlar ve 2) idrâkleri bu âleme yönelik olanlar. Birinci kategori: idrâki ve gönlü saf olan ve her türlü bedenî arzu ve hevesden kurtulmuş olarak nesnelerin ardındaki bannî gerçekleri ve temeli görüp kavrayan kimselere işaret etmektedir. Böyle bir kimse Allah Teâla’yı Akıl aracılığıyla degil keşfen ve zevkan (yâni keşif ve zevk yoluyla) bilir. Hiç şüphesiz o da Aklı buna has alan içinde kullanır; ama asla onu kendi tabiî sınırlarının ötesine iteklemez. O, daha çok, Aklın hükümrân olduğu bölgenin ötesine geçerek kendi mânevi sezgisinin verdiği hükümleri izler. Böyle bir kimseye ‘Arif’ ve ‘Rabb'in Kulu’ (Abd-i Rabb) denir.
Bunun aksine ikinci kategori: cismânî alâkalarla bulanmış olan idraki, arzu ve heveslerinin esîri olan ve dolayısıyla da eşyanın ardındaki gerçeği göremeyen kimselere işaret etmektedir. Böyle bir kimse mantıkî akıl yürütmenin sınırlarında durmayı bilemez. Ama çok nâdir hallerde, böyle bir kimsenin bile ‘keşif’ dediğimiz hâdiseden ağzına bir parmak bal çalınabilir. Bu gibi hallerde onun Aklı mûtadın dışında bir hâl yaşamakta olduğunu teşhis eden Ama o bunu yalnızca Akl’ıyla bilir, o kadar. Böylece, yaşadığı bu ‘keşif’ hâli sona erer ermez, kafası karmakarışık olarak gene kendisini Akl’ın hükmüne terkeder. Böyle bir kimse Rabb'in Kulu değil Akl’ın Kulu (Abd-i Nazar) olur."
(Fusustaki Anahtar Kavramlar)
Sayfa 18 - kurtuba yayınları, 1. ciltKitabı okudu
·
14 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.