Kalkınmış ülkelerde eğitimin yaratıcısı sivil toplum iken, geç gelişenlerde doğrudan doğruya devlettir. Diploma sahipleri de hemen devlet kapısına müracaat edip, diplomanın hakkını istemekte ve almaktadırlar. Böylece liyakat ve kabiliyet ikinci planda kalmaktadır.