Nüzul Döneminde Yazmak Geleneği
En'am 6/7 ve 91. ayetlerde kırtas ve karatis, Enbiya 21/ 104. ayette sicill, Tur 52/2-3. ayetlerde kitabim mestürve rakkin menşur, Necm 53/36 ve A'la 87 / 18-19. ayetlerde suhuf, Müddessir 74/52. ayette suhufen müneşşereh. Beyyine 98/2-3. ayetlerde suhufen mutahherah ve kütübün kayyimeh A'raf 7 / 145, 150 ve 154. ayetlerde elvah, Cuma 62/5. ayette esfar şeklinde geçen kelimeler ve terkipler de Kur'an'ın nazil olduğu dönemdeki Ehl-i kitabın yazılı vahiy geleneğine sahip olduğunu gösterir. Özellikle En'am 6/7, 91. ayetlerdeki kırtas, karatis (kendisine yazı yazılan deri, kağıt gibi nesne/nesneler) kelimelerinin medlulü Yahudi geleneğindeki yazılı kutsal metinlerdir. Aynı şekilde Curn'a 62/5. ayette geçen esfar (kitaplar) kelimesi de yine Yahudi geleneğinde kitaplaştırılmış kutsal metinlerle ilgili bir terimdir9. Bütün bu veriler nüzul dönemi Hicaz coğrafyasında yazılı kültürün de bulunduğunu belgeler mahiyettedir. Ayrıca Medine döneminde nazil olan Bakara 2/282 ve Nur 24/33 gibi ayetler borç akdi (deyn/müdayene) ve efendi-köle arasında sözleşme (mükatebe) gibi işlemlerde kullanıldığını gösterir. Yine bazı ayetlerde kitab lafzının, tıpkı Hz. Süleyman ve Sebe kraliçesine gönderdiği mektupla ilgili Nemi 27 /29. ayetteki kitabün kerim lafzında olduğu gibi yazılı metin ya da mektup anlamında kullanıldığı, ayrıca kitab ile vahy arasında semantik ortaklık bulunduğu, hatta vahy (vuhiy) lafzının taşlara kazınmış yazıt anlamı taşıdığı10 bilinmektedir. Keza muhtelif ayetlerde geçen suhuf (sahife) lafzı da ince dert, papirüs ve parşömen gibi yazı malzemeleriyle ilgili genel bir isimdir. Hz. Peygamber döneminde düzenlenen Medine vesikasındaki bazı maddelerde (22, 37, 39, 42, 46. maddeler) bu vesikanın "sahife" diye zikredilmesi de dikkat çekicidir11
39 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.