Son zamanlardaki okumalarını genellikle uzay, evren ve kainat gibi konuları içinde barındıran bilimkurgu türündeki kitaplar üzerinde gerçekleştiren bir okur olarak, yeraltı edebiyatı okumak, itiraf etmeliyim ki, beni biraz sarstı. Adeta kilometrelerce yüksekten yere doğru hızla çakıldım. Hele kitabın başındaki, “Asilerin, kaybedenlerin, hayalperestlerin, küfürbazların, günahkarların, beyaz zencilerin, aşağı tırmananların, yola çıkmaktan çekinmeyenlerin, uçurumdan atlayanların dili, sesi,” olarak tanımlanmış bir yeraltı edebiyatından söz ediyorsak, bu çakılışım gayet normal diye düşünüyorum. Yeraltı edebiyatı ile ilgili daha önce pek kitap okumadım. Sevdiğim Hakan Günday kitaplarını dışarıda tutarsam, daha önce bu türde bir kitap okuduğumu hatırlamıyorum. Açıkçası kendime de uzak bulduğum bir tür. Fakat çok fazla seveninin olduğunu da biliyorum. Chuck Palahniuk da bu türün ileri gelen yazarlarından biri olarak kabul ediliyor ve bana göre sonuna kadar da bunu hak ediyor.(Tek bir kitabını okumuş olmama rağmen bu cümleyi kurabiliyorum.) Gerçekten Palahniuk’un yazdıklarını okurken cesaretine ve “dogmatanımaz”lığına hayretle şahit oldum. “Dogmatanımaz” tamamen benim uydurduğum bir kelime; ama nedense kitabı okurken aklımda beliriveren bir kelime oldu. Arkasındayım da. Zira kitapta anlatılan birçok şey, yazarın dogmalara ve kabul edilmiş genel doğrulara karşı birer taşlaması niteliğinde. 300 küsür sayfalık bir kitabın içerisinde yazar, birçok konuyu eleştirip birçok konuyu yerle bir ediyor. Kitabın ana kahramanı ise Tender Branson isimli bir aykırı. Diğer önemli karakter ise, Fertility Hollis isimli bir kadın. Bütün olay bu karakterler etrafında gelişiyor; ama mühim olan bu kitapta karakterler değil. Zira bana göre kitabın ana kahramanı bizzat yazarın kendisi, daha doğrusu, kendi aykırı düşünceleri. Genel kanıya bakarak aykırı düşünce olduklarını söylüyorum, yanlış anlaşılmasın. Zira bu düşüncelerin birçoğu benim zaten kabul ettiğim düşünceler... Kitabın konusuna bakarsak, çok başlı bir konu hakim. Fakat özetle yazar, baskıcı oluşumların birey üzerindeki etkisini, bireyin tüm hayatı boyunca daha güçlü diğer etkenlerin etkisinde kaldığını, bu etkiden kurtulamadığını, çevremizdeki sahteliklerin görülemediğini ve cinsel arzuların bastırılmasının bütün sorunların kaynağı olduğunu göstermek istemiş. Bunu yaparken de konuyu kullanarak sürekli eleştirmiş ve sert taşlamalara yer vermiş. Eğer bir yeraltı kitabı yazılacaksa zaten olması gereken de budur. Kitabın en çok hoşuma giden özelliği ise sayfaların baştan değil, sondan başa doğru numaralandırılmış olmasıydı. Böylece 300 küsürüncü sayfadan başlayan kitap, birinci sayfaya geldiğinizde bitmiş oluyor. Tıpkı kitabın geriye doğru sayması gibi siz de kitabı okurken adeta geriye sayarak okuyorsunuz. Azalan her sayfada heyecan git gide artıyor. Okur, hem “son”a yaklaştığının bilincinde oluyor hem de bu “son”u değiştirmek için hiçbir şey yapamıyor. Çünkü “son” zaten çoktan bellidir… Son olarak, hoşuma giden ve şaşırdığım bir kısmı daha sizinle paylaşmak istiyorum. Bir yazar, kendi okuruna neden böyle bir cümle kurar anlayamadım. Çok şaşırdım; fakat cevabı, “işte yeraltı edebiyatı” diyerek buldum. Beni şaşırtan o cümleler şunlardı: “Tanrı'nın yarattığı başka bir canlıya bakmayı ve sevmeyi öğrenmem için ailem yıllar önce ilk balığımı almıştı. Sahip olduğum altı yüz kırk balıktan sonra öğrendiğim tek şey, insanın sevdiği her şeyin bir gün öleceği oldu. O özel kişiyle karşılaştığın ilk anda, onun bir gün ölüp toprağın altına gireceğine emin olabilirsin.” Bu site sayesinde tanıdığım bir yazar ve kitabıydı. Belirli bir tavsiye üzerine olmasa da sevenleri sayesinde okudum. Kelebek etkisine bir katkı da benden olsun. Keyifli okumalar.