Kitap İnceleme Yazısı Kitap Adı : Robinson Crusoe Yazarı : Daniel Defoe ( 1660 – 1731) Yayınevi : Yapı Kredi Kültür Yayınları Çevirmen: Akşit Göktürk Baskısı : 8.Baskı/2018/ 632 Sayfa Bu kitabı çocukluğumuzda, kırk beş yıl önce, “yalnız bir adamın adada geçen maceraları” ana temasıyla okuyup geçmiştim. Belki bir daha okumayacak ve gündeme almayacaktım. Oysa ki şimdi okuduktan sonra, 632 sayfalık bu kitabı daha sonraki yıllarda tekrar okuyabilirim. Kitap sitelerinde incelediğimizde, bu kitabın 130 farklı türde baskısı var. Çoğunluğu, çocuklara eğlence, macera, heyecan vermesi niyetiyle hazırlanmış ve 50-150 sayfa arasında özetlenmiş baskıları da var. Fakat kitabın tam metnini okuduğumuzda, daha farklı bir amaç, içerik ve anlatım çıkıyor karşımıza. Grigoriy Petrov’un, “Beyaz Zambaklar ülkesi” adlı kitabının baş kahramanı, toplum önderi, J.V. Snellman, Finlandiya’daki toplumsal olumsuz şartlar karşısında, insanlarda moral, cesaret ve istek uyandırmak için: “Benim favori Filozofum Robinson Crusoe’dir. Şartlarımız ondan daha mı kötüdür? Yalnız başında bir adada yaşam mücadelesi vermiş. Bir yamyamı da eğiterek arkadaş edinmiştir” cümlesini kullanmıştır. Bu anlatımı ben iki yıl önce okuyunca, kitabı yeniden okuma listeme almıştım. Kitaptaki macera vurgusu, işin en son dile getirilecek boyutudur. Keyif, heyecan, ibret ve derin düşüncelerle okuduğum romanların başında geliyor şimdi. Sayfa sayısı fazla olsa da akıcı ve anlaşılır dili sayesinde dalıp gidiyorsunuz. 300 Yıl önce yazılmış bir roman olduğuna inanamadım doğrusu. Evet bu bir yalnızlık mücadelesi. Kalabalıklar içinde, duygu, düşünce ve eylem planında yalnız yaşamak da var. Issız bir adada yalnızlığa mahkûm olmak da. Her ikisi de sebep-sonuç ilişkisi olarak farklı değerlendirilmelidir. “Yalnız isek, bulunduğumuz zaman/mekân ve ortam cennet misal olsa ne olacak ki” diye düşünebiliriz haklı olarak. Fakat insan bazen bu yalnızlığı fırsata çevirip yanlış giden yaşamsal yol haritasını güncelleyebiliyor. Robinson Crusoe, işte böyle bir yaşam felsefesine hizmet etmek için yola çıkmış düşünsel bir roman. İnanç, sabır, özgüven, cesaret, empati, azim, umut, kişisel muhasebe gibi kavramların karşılığını fazlaca bulabileceğimiz bir kitap. Macera romanı niyetiyle alınması/okunması hem vaktinizi boşa geçirmeye hem de kitabı değersizleştiremeye neden olur. Bir adada 30 yıl tek başına yaşamak; yalnızlığın en uç noktası bir örnek. Hazineler dolusu paranız olsa da tedavülde değeri yok. Elektrik, doğalgaz, internet, makineler, çeşmeden akan bir su yok. Isınmak, serinlemek, ulaşmak, barınmak, konuşmak, okumak, izlemek, dinlemek gibi eylem ve duygulardan mahrumsunuz. Ancak yalnız başınıza çalışıp, üretip, tüketip, ağlayıp gülebilirsiniz. Hayal etmesi bile ürkütüyor insanı değil mi? Ama Robinson Crusoe başta zorluk çekse de mutlu olmayı başarmış. Ve adadan ayrıldıktan on yıl sonra da tekrar ziyaret ederek anılarını tazelemiştir. Anne ve babasının öneri ve öğütlerini dinlemediği, inanç değerlerini ciddiye almadığı için böyle bir yalnızlığa mecbur edildiğine inanmaktadır. Buradan hareket ederek, yaşamına yeniden bir şekil vermiştir. Mahrumiyet ve mahkûmiyet ona kalbi bir derinlik ve düşünce ufku kazandırmıştır. Şükretmenin ne olduğunu, yalnız kalınca neler üretebileceğini, varlığın, yokluğun ve dayanışmanın, sevginin, insani duygu ve beklentilerin ne olduğunu, iliklerine kadar hissetmiştir. Hepimiz yaşamımızın bir döneminde böyle bir yalnızlık hissetmiş ve halen hissediyor olabiliriz. Yetki, etki ve eylem dairemizin, irademizin dışında gelişen bu durum için neler yapabiliriz? En azından bu yalnızlık ve sahipsizlikten hareketle, varoluşumuzu, yaratılışımızı, yaşam gerçeklerini daha derinlemesine hissederek, ölçüp tartabiliriz. Beynimizde hiç çalıştırmadığımız bölgeleri harekete geçirerek, toplumsal ortak ve yüksel bilince doğru yol alabiliriz. Evrenin sırlarını, mutluluğun anahtarını, insan olmanın sorumluluk ve gayesini daha iyi idrak edebiliriz. Niyetlenen, arzu eden, sabırla gayret eden, araştıran, neler başaramaz ki? Okuyup, anlayıp, yaşayıp/ yaşattığımız kadar insanız değil mi? 25.10.2018 Ali Rıza Malkoç #armozdeyis arm.web.tr

Robinson CrusoeDaniel Defoe · Yapı Kredi Yayınları · 202321,8bin okunma

·

24 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ali Rıza MALKOÇ