Ben bir konvansiyonalistim.
Kavramın kökü "konvansiyon" (convention)dur ve kişiler, partiler, taraflararası uzlaşma, anlaşma, uyuşma; üzerinde uzlaşılan ilke, yaygın kabul gören gelenek, teamül ve inanç anlamlarına gelir. Entelektüel literatürde kabul gören anlamıyla konvansiyonalizm, bilimsel yasa, teori ve genellemelerin doğadan bağımsız seçime veya tercihe dayalı konvansiyonlar (teamüller, gelenekler, inançlar) oldukları yolundaki entelektüel akımı dile getirir.
Bir insanın konvansiyonalist olup olmadığını anlamanın pratik yollarından biri ona şu soruyu sormaktır: "Bilimin Doğa'da bulunduğunu öne sürdüğü yasalar 'Doğa'da içkin yasalar mıdır yoksa toplumun (veya insanın) 'Doğa'ya yüklediği yasalar mıdır?"
Konvansiyonalist bu soruya, "Bilimin 'Doğa'da bulunduğunu öne sürdüğü yasalar, toplumun 'Doğa'ya yüklediği yasalardır" diye cevap verir.
Konvansiyonaliste göre genelde bilginin, özel olarak da bilimsel bilginin nihai belirleyicisi Doğa değildir. REALİSTLER, bilginin nihai belirleyicisinin, bizim onu kavrayışımızdan bağımsız varolan reel bir dünya olduğunu varsayarlar. KONVANSİYONALİST bu metafizik varsayımın altını çizdiği reel dünyayı görmezlikten gelmez; fakat onu belirleyiciler hiyerarşisinde tali bir konuma yerleştirir. POZİTİVİSTLER bilginin nihai belirleyicisinin olgular, gözlemler ve deneyler olduğunu; RASYONALİSTLER akıl ve mantık olduğunu savunurlar. KONVANSİYONLİST bunları da reddetmez; yalnızca belirleyiciler hiyerarşisinde onları tali bir konuma yerleştirir, ister bilimsel bilgi ister başka türde bilgi olsun, bilginin nihai belirleyicisi, bilgiyi inşa eden insanlar veya toplumdur. Konvansiyonalist olmak, insanın belirleyiciliğine, daha yerinde bir söyleyişle toplumun belirleyiciliğine inanmaktır. Bilimsel yasalar, teoriler ve genellemelerin hepsi konvansiyonlardır.
Doğa birbirine alternatif tarzlarda anlaşılabilir ve açıklanabilir; bu alternatif tarzların birbirlerine oranla daha doğru olabileceklerini söylememizi sağlayabilecek hiçbir kriter yoktur. Birden fazla doğru vardır; birbirlerine oranla daha kullanışlı ve daha yararlı olabilen doğrulardan sözedilebilir sadece.
Ben bir konvansiyonalistim...
(Giriş Bölümü'nden)
·
2 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.